De gemeenten eisen dat het kabinet de 1,5 miljard euro die jaarlijks naar de provincies gaat voor jeugdzorg naar de lokale overheden wordt overgeheveld. Ze hopen dat andere plaatsen de oproep zullen steunen.De initiatiefnemers -Rotterdam, Almelo, Eindhoven, Almere, Delft, Oude IJsselstreek en Urk- willen de jeugdzorg praktischer organiseren. Zo zou in elke stadswijk een centrum voor opvoeding en jeugdzorg moeten komen. Ouders kunnen hier terecht voor advies en begeleiding als hun kinderen problemen hebben. De organisaties die zich met jeugdzorg bezighouden, zouden in de centra moeten samenwerken. Op die manier kunnen ze volgens de zeven gemeenten effectief optreden als kinderen dreigen te ontsporen of het gevaar lopen door hun ouders te worden mishandeld. Ze vinden ook dat er aparte wethouders moeten komen die verantwoordelijk zijn voor zorg voor kinderen.

Het manifest benadrukt dat het belang van het kind boven het recht op privacy van de ouder gaat. Als falende ouders weigeren te luisteren naar de hulpverlenende organisaties, moet dwang en drang worden toegepast, zo bepleiten de gemeenten.

Ze willen verder dat de kinderopvang een opzet krijgt die meer aandacht besteedt aan de pedagogische ontwikkeling van het kind. Als dit extra geld kost, kan de regering dat vrijmaken door te bezuinigen op de kinderbijslag.

In Nederland sterven per jaar ongeveer tachtig kinderen door mishandeling. Steeds meer rapporten tonen aan dat de instellingen voor jeugdzorg niet in staat zijn adequaat in te grijpen in gezinnen als daar problemen zijn. Kinderen kunnen op die manier in hun ontwikkeling steeds verder ontsporen of gevaar lopen.

Volgens een woordvoerster van de gemeente Eindhoven blijkt keer op keer dat niemand van de hulpverleners zich verantwoordelijk verklaart als er dingen in de jeugdzorg fout lopen. „Iedereen wijst naar elkaar”, zegt ze. Daarom pleiten de gemeenten voor één partij die de touwtjes in handen heeft, en dus afgerekend kan worden op falende hulpverlening.

Het kabinet heeft enkele jaren geleden een speciale jeugdcommissaris aangesteld, oud-staatssecretaris Van Eijck, die de jeugdzorg grondig moest doorlichten. Ook hij heeft er eerder voor gepleit de gemeenten voortaan exclusief verantwoordelijk te maken voor de jeugdzorg.

Tilburg heeft in oktober vorig jaar bij wijze van proef al meer autonomie van het kabinet gekregen om de jeugdzorg te regelen. Volgens wethouder J. Hamming (PvdA, Jeugd) loopt dat project goed. Tilburg steunt de oproep van de zeven gemeenten bewust niet. „We vinden het een heilloze weg, die eindeloos duurt. Op deze manier draait de discussie om wie het geld mag uitgeven, terwijl het om jeugd en families gaat.” De wethouder vindt dat de zeven zich moeten richten op het werk en niet op het geld. „Probeer het uit te werken met het Rijk en de provincie. Dan is er een heleboel mogelijk, zelfs buiten de wet om”, luidt het advies van Hamming.