De gemeenten zijn verplicht om burgers deze keuzemogelijkheid voor te leggen, zo eiste de Tweede Kamer maandag tijdens een debat over de nieuwe welzijnswet WMO. Deze wet regelt onder meer vervoersvoorzieningen en woningaanpassingen voor ouderen en mensen met een handicap, huishoudelijke verzorging en opvang voor zwervers en verslaafden.Staatssecretaris Ross van Volksgezondheid en Welzijn wilde dat gemeenten een keuze zouden maken voor zorg in natura of een pgb. De Tweede Kamer is het daar niet mee eens en vindt dat burgers mondig genoeg zijn om zelf te kiezen.

De fracties van VVD en PvdA hebben hier samen een wijzigingsvoorstel voor ingediend. Ook de SGP-fractie heeft een amendement op dit punt voorgelegd. Staatssecretaris Ross vond het SGP-voorstel beter, omdat het gemeenten de mogelijkheid biedt in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld omdat mensen niet met geld kunnen omgaan, toch geen pgb toe te kennen. De fracties gaan met elkaar aan tafel om te bezien of ze hun voorstellen kunnen samenvoegen. Donderdag, tijdens de afronding van het debat, zal blijken of dat is gelukt.

Gemeenten mogen voor de zorg in natura niet in zee gaan met één zorgaanbieder. Ook burgers die geen pgb wensen, moeten kunnen kiezen tussen verschillende aanbieders. Ross staat positief tegenover een SGP-amendement van deze strekking, zo bleek tijdens het debat. Gemeenten kunnen de keuzevrijheid bieden door met meerdere zorgaanbieders contracten voor hulpverlening af te sluiten of door samenwerkingsrelaties aan te gaan met andere gemeenten.

Zoals eind vorige week al duidelijk werd, gaat de Tweede Kamer in de wet vastleggen dat gemeenten de plicht krijgen om hun burgers de noodzakelijke ondersteuning te bieden. Ross wilde gemeenten de vrijheid bieden om zelf de mate van zorg te bepalen. De Tweede Kamer vindt dat deze bepaling onvoldoende bescherming biedt aan burgers die hulp nodig hebben. VVD, PvdA en de kleine fracties willen dat er een zogeheten compensatieplicht komt. Die verplicht gemeenten om de noodzakelijke hulp voor die betrokken persoon te verstrekken. Mensen kunnen geen recht laten gelden op bepaalde voorzieningen, maar gemeenten zijn verplicht maatwerk te leveren.

Staatssecretaris Ross omarmde dit voorstel, nadat ze er in eerste instantie negatief op reageerde. Ook gemeenten en gehandicaptenorganisaties kunnen leven met deze compensatieplicht.

De WMO treedt op 1 januari volgend jaar in werking. Ross streefde naar 1 juli aanstaande, maar de Tweede Kamer vindt dat niet haalbaar voor veel gemeenten.