De peilingen geven de Conservatieven een voorsprong van 10 tot 12 procent op de Liberalen. Maar met 37 tot 38 procent van de stemmen haalt Harper geen absolute meerderheid. „Het wordt een coalitieregering of een minderheidsregering”, aldus David Welch, hoogleraar politicologie aan de universiteit van Toronto. Hij wijst erop dat de links georiënteerde New Democratic Party de laatste dagen iets gewonnen heeft op de Conservatieven, maar dat is volgens hem niet genoeg voor een coalitie van deze partij met de Liberalen.Die moeten volgens bijna twee derde van de Canadezen nu maar eens een tijdje naar de oppositiebanken om over hun fouten na te denken. Volgens een peiling van het onderzoeksinstituut The Strategic Council in Ottawa vindt 64 procent van de ondervraagden het tijd voor een „nieuwe regering.” De Liberalen zijn sinds november 1991 aan de macht, aanvankelijk onder leiding van premier Jean Chrétien (72) en sinds december 2003 onder leiding van Paul Martin (67).

Het land draait economisch goed onder de Liberalen en de regering beschikt over een comfortabel financieringsoverschot. Daar zitten de problemen dus niet. Het zijn de schandalen die de laatste jaren aan het licht zijn gekomen waar de Canadezen nu een beetje genoeg van hebben.

Eerst bleken de Liberalen geld naar liberaal gezinde bedrijven gesluisd te hebben die daarvoor geen noemenswaardig werk verrichtten. Daarna bleek dat er stiekem geld beschikbaar was gesteld aan groeperingen in de provincie Quebec die tegen afscheiding van de rest van Canada waren.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat deze problemen uit de periode-Chrétien stammen. Martin zegt dat hij van niets wist en dat hem geen blaam treft. Volgens een officieel onderzoek heeft hij gelijk. Hij werd vrijgepleit van elke bemoeienis met de schandalen, maar sommige Canadezen hebben daar zo hun twijfel over. „Paul Martin was minister van Financiën onder Jean Chrétien; ik vind het erg ongeloofwaardig dat hij helemaal geen weet gehad zou hebben van de financiële manipulaties van zijn voorganger”, aldus Patrick Bowden uit Montreal.

De Liberalen hebben Harper de laatste weken afgeschilderd als een bewonderaar van George Bush, die Canada in uiterst rechtse richting wil duwen. De Amerikaanse president is bijzonder impopulair in Canada, vooral sinds de Amerikaanse invasie in Irak, die door Stephen Harper werd verdedigd. Hij is daarvan intussen teruggekomen en zegt dat hij er niet over denkt om alsnog Canadese troepen naar Irak te sturen.

De betrekkingen tussen Ottawa en Washington worden niet alleen vertroebeld door buitenlands politieke kwesties maar ook door enkele handelsdisputen, zoals de Amerikaanse importheffing op Canadees hout, die door de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Genève als „illegaal” werd gekwalificeerd.

„Bij de verkiezingen van 2004 werkte de liberale tactiek nog om Harper als pro-Amerikaans af te schilderen, maar de meeste kiezers lijken hier nu genoeg van te hebben”, meent professor Welch. Hij wijst erop dat de anti-Harpercampagne van de Liberalen, waarin de Conservatieve leider werd vergeleken met een politieke kloon van George Bush, ditmaal blijkbaar niet aansloeg.

„Dat werkte twee jaar geleden misschien, maar na alle schandalen zijn er nog maar weinigen die dit soort propaganda van de Liberalen volgen”, aldus financieel analist Peter Bryce uit Toronto. Bryce zegt geen bewonderaar van George Bush te zijn, maar hij vindt Amerika „een prima land.”

Economisch zal er weinig veranderen als de Canadezen maandag inderdaad de voorkeur geven aan Stephen Harper boven Paul Martin. Sociaal zijn de verschillen tussen de Conservatieven en de Liberalen groter. Harper wil het besluit van de regering om het homohuwelijk in Canada te aanvaarden voorleggen aan het parlement. Hij is ook tegen abortus, maar heeft tijdens zijn verkiezingscampagne gezegd niet te willen tornen aan abortus, die in Canada niet alleen wettig is maar die ook gratis wordt aangeboden door Canada’s (voor burgers) kosteloze ziektekostensysteem.

Harper heeft zich in zijn campagne gepositioneerd als een man van het midden. Gezien de mogelijk krappe verkiezingsuitslag is dat volgens Welch realistisch. „Het hangt van de uitslag in Quebec af of het tot een coalitie van de Conservatieven en het Bloc Québécois komt of dat het Bloc de Conservatieven gedoogt. Harper zal dan per onderwerp gelegenheidscoalities moeten zien te vinden in het parlement in Ottawa”, verwacht Welch.

Behalve de Conservatieven, de Liberalen, het Bloc Québécois en de New Democratic Party nemen de Groenen aan de landelijke verkiezingen deel. De groene agenda lijkt moeilijk te passen bij de politieke agenda van de Conservatieven, hoewel Welch niet uitsluit dat beide partijen elkaar op deelonderwerpen zouden kunnen vinden als dat zo uitkomt. „Het ziet er niet naar uit dat Stephen Harper een blanco cheque overhandigd krijgt van de Canadese kiezer. Een machtswisseling in Ottawa zit er wel in, maar een dramatische koerswijziging van Canada lijkt mij minder waarschijnlijk”, aldus Welch.