De politie in de regionale hoofdstad Diyarbakir arresteerde Timur (33) terwijl hij op straat Nieuwe Testamenten uitdeelde. „De eerste vijf maanden van het jaar 2000 distribueerden we zo’n 5500 Nieuwe Testamenten”, aldus Ahmet Guvener, voorganger van de kleine protestantse gemeente in Diyarbakir, waarvan Timur deel uitmaakt.

„In die periode heeft de politie Timur minstens acht keer opgepakt en ondervraagd. Maar de autoriteiten lieten hem steeds weer vrij omdat hij niets onwettigs deed.”

Op 15 december 2000, zeven maanden na zijn laatste arrestatie, ontving Timur echter onverwacht een officiële aanklacht. Op basis van artikel 175 van het Turkse wetboek van strafrecht werd hij beschuldigd van het lasteren van de profeet Mohammed. Daarop staat in Turkije een gevangenisstraf van zes maanden tot een jaar. „Ik heb de profeet Mohammed nooit voor tovenaar uitgemaakt. Als ik Nieuwe Testamenten uitdeel op straat, ga ik nooit in gesprek. Als mensen interesse tonen, maak ik een afspraak met ze voor een ander tijdstip”, zei Timur.

Volgens Timur heeft de politie hem na de arrestatie mishandeld. „Ze sloegen me op mijn voetzolen, zodat mijn voeten een week lang opgezwollen waren. Ik kon geen medisch rapport krijgen om dat te bewijzen, omdat ze de arts bedreigden als hij daarover iets zou schrijven.” Na zijn 24 uur durende arrest liet de politie hem onder dreigementen vrij. „Als je doorgaat met evangeliseren, gebruiken we andere methoden”, meldt een verslag van het persbureau Compass Direct.

Timur is getrouwd en heeft drie kinderen. Hij is loodgieter van beroep, maar op dit moment werkloos, zoals meer dan 70 procent van de bevolking in het zuidoosten.

Alleen tijdens de tweede rechtszitting (27 maart 2001) namen twee van de drie aanklagers de moeite om voor de rechter te verschijnen. Slechts één van de twee politieagenten bevestigde toen dat hij Timur lasterlijke taal had horen uitspreken over Mohammed. De andere agent ontkende zoiets te hebben gehoord. Op de volgende zittingen kwamen de aanklagers of de aangestelde rechter niet eens meer opdagen. „Het zou mij niet verbazen als deze zaak nog een jaar voortsukkelt”, zegt Guvener.

De Turkse justitie heeft zowel binnen Turkije als internationaal gezien een slechte reputatie opgebouwd vanwege de vaak uiterst trage procedures. „Het is niet ongebruikelijk dat aangeklaagden jaren moeten wachten voordat de rechter uitspraak doet”, aldus BBC-correspondent Tabitha Morgan. „Een rechtszaak over een stuk bouwland nabij Diyarbakir begon in 1957. Sindsdien hebben 24 rechters de zaak in behandeling gehad. Nu, na 45 jaar procederen, is het einde nog niet in zicht. Het toont aan hoe Turkije toe is aan vernieuwing van de rechtsspraak”, vindt de Turkse krant Yeni Safak.

Timurs predikant, Guvener, hoopt dat diverse buitenlandse waarnemers, diplomaten en journalisten het proces vandaag zullen bijwonen. „Dat is een van de weinige manieren waardoor rechters de zaak mogelijk serieuzer zullen nemen en de zittingen niet eindeloos worden verdaagd. Timur mag zich wat dat betreft verheugen in een redelijke belangstelling. Vier internationale waarnemers, onder wie vertegenwoordigers van een Duitse mensenrechtenorganisatie, namen de moeite om de laatste zitting op 6 februari in Diyarbakir bij te wonen.”

„Dit proces duurt eindeloos lang. Het lijkt erop dat men op deze manier Turkse christenen probeert af te schrikken om openlijk voor hun geloof uit te komen”, zegt Tilman Zulch, woordvoerder van de Duitse Organisatie voor bedreigde volken, gezeteld in Göttingen. „In Duitsland hebben moslims de vrijheid 1100 moskeeën te bouwen. Dan moeten christenen in Turkije ook het recht hebben hun geloof vrijuit te praktiseren”, aldus Zulch in een persverklaring.

Ahmet Guvener, de voorganger van de protestantse kerk in Diayarbakir, werd op 28 mei ook zelf voor de rechter gedaagd. Hij zou illegale wijzigingen hebben aangebracht in het bouwplan van het bijna gereed zijnde kerkgebouw. Zijn zaak is verdaagd naar 8 oktober. Alles wijst erop dat de autoriteiten proberen de opening van de kerk te verhinderen.

De afgelopen maanden hebben de autoriteiten her en der in Turkije ruim twintig Turkse protestantse kerken bevolen om hun kerkdeuren te sluiten.