Bij de parlementsverkiezingen eind september kwam de nationaal-conservatieve PiS onder leiding van Jaroslav Kazynski verrassend als grootste partij uit de bus. Een maand later won Lech Kaczynski -de 45 minuten jongere broer van Jaroslav- de presidentsverkiezingen. In beide gevallen werd het liberale Burgerplatform (PO) met minimale cijfers geklopt.Voor de verkiezingen was de verwachting dat de PiS met de PO een coalitie zou smeden, die kon bogen op een ruime meerderheid in de Sejm. Maar de partijen slaagden er niet in samen een regering te vormen. De felle toon waarmee de PiS en de PO elkaar op het eind van de verkiezingscampagne hadden bestreden, was daar mede debet aan.

Vandaar dat de PiS -die met 155 afgevaardigden is vertegenwoordigd in de 460 leden tellende Sejm- besloot in haar eentje te gaan regeren. Dankzij de gedoogsteun van onder meer de ultraroomse Poolse Liga van Gezinnen (LPR, 34 zetels) en de populistische partij Samoobrona (Zelfverdediging, 56 zetels) van boerenleider Andrzej Lepper kreeg de nieuwe regering onder leiding van premier Kazimierz Marcinkiewicz op 10 november de steun van een meerderheid in het parlement.

Erg succesvol is de PiS-regering nog niet geweest. Op 3 januari verloor het kabinet al zijn eerste minister. Schatkistminister (de minister die staatseigendommen beheert en privatiseringen begeleidt) Andrzej Mikos werd gedwongen af te treden, nadat de verdenking was gerezen dat de bewindsman was betrokken bij dubieuze beurstransacties.

Drie dagen later was het de beurt aan Teresa Lubinska. Kort na het aantreden van de regering had de minister van Financiën voor consternatie gezorgd door zich in een interview met de Financial Times uit te spreken voor een verhoging van het begrotingstekort en kritiek te leveren op de verspilling van westerse supermarkten in Polen.

In diezelfde week liep het kabinet, dat dacht met wisselende meerderheden wel te kunnen regeren, ook voor het eerst een nederlaag in het parlement op. Tijdens een zitting over het verlenen van een bonus aan kersverse moeders, werd een voorstel van het Burgerplatform aangenomen terwijl alle oppositiepartijen het plan van de regering verwierpen.

Wil de PiS aan de macht blijven, dan zal ze een coalitiepartner moeten vinden. Vandaar dat de partij sinds een aantal dagen weer om de tafel zit - niet alleen met de PO maar ook met Samoobrona en de LPR. Tot op heden zonder resultaat.

De gesprekken met het Burgerplatform lijken telkens stuk te lopen op de persoonlijke verhoudingen. Wat de PO bovendien steekt, is dat de PiS als opvolger van de vertrokken minister van Financiën, Zyta Gilowska, heeft benoemd. Gilowska -een van de architecten van het economische programma van de PO- verliet de partij vorig jaar nadat ze was beschuldigd van nepotisme, omdat ze familieleden in dienst had.

Hoeveel waarde er aan de onderhandelingen met Samoobrona moet worden gehecht, is onduidelijk. Dinsdag gaf de onberekenbare partijleider Lepper er de voorkeur aan om naar Peking af te reizen op uitnodiging van een jeugdorganisatie van Chinese communisten.

Intussen wordt de kans dat de begroting voor 2006 op tijd wordt aangenomen, met de dag kleiner. Volgens de grondwet heeft het parlement daarvoor vier maanden de tijd. Gebeurt dat niet, dan moeten nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven.

In plaats van dat er inhoudelijk over het onderwerp wordt gesproken, vraagt nu iedereen zich af wanneer die termijn is verstreken. Moet er worden gerekend vanaf 30 september -de dag waarop de oude regering haar voorstel aan de Sejm aanbood- of 18 oktober, de datum waarop de huidige regering het parlement een aangepast voorstel deed?

Steeds meer Polen houden er rekening mee dat ze binnenkort weer naar de stembus moeten. De regering doet er alles aan om een coalitiepartner te vinden, maar als dat niet lukt zijn vervroegde verkiezingen onvermijdelijk, liet premier Marcinkiewicz eerder deze week weten. Dat kon hij makkelijk zeggen, want volgens de peilingen groeit zijn partij nog steeds.

Of het daadwerkelijk tot een nieuwe stembusgang komt, moeten de komende dagen uitwijzen. In ieder geval wisten Poolse kranten al te melden dat de grote partijen zijn begonnen met het reserveren van locaties waar ze hun verkiezingsposters kunnen ophangen.