„Nu al is 40 procent van de bevolking niet meer bereid om de solidariteit in het ziektekostenstelsel in stand te houden, als dat betekent dat hij of zij daar zelf meer voor moet betalen."Dat stelt vertrekkend voorzitter F. Sanders van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in een advies dat hij woensdag tijdens een afscheidssymposium aan minister Hoogervorst aanbiedt. Sanders vindt dat de minster moet voorkomen dat er bij acute geldnood ad hoc oplossingen moeten worden gevonden.

Het pleidooi van de vertrekkend voorzitter is een aanscherping van een advies over de houdbaarheid van de solidariteit in de zorg dat de RVZ al in april aan de minister aanbood. Toen hield hij al een pleidooi voor lagere zorgpremies voor mensen die gezond leven. Nadien heeft de raad een landelijk debat hierover gevoerd.

Een veel gehoorde reactie was dat de solidariteit in de zorg een groot goed is, dat niet ter discussie gesteld mag worden. Maar uit een vorig jaar verricht onderzoek van de Universiteit van Tilburg (UvT) blijkt dit niet te kloppen. Nog maar de helft van de Nederlanders is bereid meer premie te betalen om de solidariteit in stand te houden. Bijna 40 procent niet, memoreert Sanders in zijn advies.

Bovendien maakt de opvatting dat ziekte een uiting is van het noodlot steeds meer plaats voor de wetenschap dat ongeveer de helft van de zorgkosten het gevolg is van ongezond gedrag. Mensen geven zelf aan dat ze daar niet zonder meer aan mee willen blijven betalen.

Sanders vindt dat de minister duidelijk naar buiten moet brengen wie wat voor wie betaalt: jong voor oud, gezond voor ziek en arm en rijk. Kortom hij moet inzicht bieden in zogenoemde „inkomensoverdrachten” die het gevolg zijn van het stelsel. Zodat het debat over de oplossingen minder emotioneel en meer op feiten gebaseerd kan plaatsvinden. Wat hem betreft wordt gezond gedrag beloond en moeten mensen meer zelf meebetalen.

Hoogervorst is echter niet van plan daar deze kabinetsperiode nog iets mee te doen. Hij vindt dat het ministerie er wel mee aan de slag kan om ideeën voor de langere termijn te ontwikkelen en dat die een rol kunnen spelen bij de voorbereidingen voor een nieuw regeerakkoord. Zelf wil hij de ideeën van Sanders meenemen in de beleidsvisie die hij nog wil maken en zal hij ze meenemen in de preventienota die dit najaar naar de Kamer gaat.