Cheney in M-Oosten te gast bij bondgenoten
CAIRO (AP) - De Amerikaanse vicepresident Dick Cheney is maandag begonnen aan een rondreis langs de belangrijkste Arabische bondgenoten in het Midden-Oosten -Saudi-Arabië en Egypte- om het politieke proces in Irak en de spanningen met Iran en Syrië te bespreken.
Aan het reisschema van Cheney is op het laatst ook een bezoek aan Koeweit toegevoegd, waar hij eer zal bewijzen aan de zondag overleden emir, sjeik Jaber al-Ahmed al-Sabah.Saudi-Arabië en Egypte willen op de hoogte worden gehouden van de plannen van Washington met Irak na de parlementsverkiezingen. Beide landen maken zich zorgen over de positie van de soennitisch-Arabische minderheid na de verkiezingsoverwinning van de Iraakse sjiieten in december. „Zij willen de soennieten niet verzwakt of gemarginaliseerd zien worden”, zei een Arabische diplomaat die anonimiteit bedong. Beide landen zijn de drijvende krachten achter een nationale verzoeningsconferentie die voor volgende maand in Irak gepland staat en die de weg moet bereiden voor grotere soennitische participatie in het politieke proces.
Hoog op de agenda van Cheneys besprekingen staat ook de kwestie Syrië. Er zijn tekenen dat de Syrische president Bashar Assad Saudi-Arabië en Egypte heeft benaderd om de crisis over de veronderstelde rol van Damascus bij de moord op anti-Syrische politici en activisten in Libanon te helpen bezweren. Assad zou de bemoeienis in Libanon willen staken en aan het VN-onderzoek naar de moord op de Libanese ex-premier Rafiq Hariri willen meewerken als het Westen de druk op zijn regime verlicht.
Daarnaast lopen de spanningen op over het nucleaire programma van Iran. De Verenigde Staten en Europa dreigen Iran voor de Veiligheidsraad te dagen als het zijn nucleaire activiteiten niet staakt.
Saudi-Arabië noch Egypte voelt er veel voor om Iran publiekelijk af te vallen; zij dringen er op aan het hele Midden-Oosten tot kernwapenvrije zone uit te roepen, inclusief Israël. De twee landen zien minder gevaar in het Iraanse atoomprogramma dan in een eventuele militaire actie van Israël tegen de kerninstallaties van Iran.
De Verenigde Staten hadden in december ook scherpe kritiek op de gang van zaken bij de parlementsverkiezingen in Egypte en de recente veroordeling van oppositieleider Ayman Nour tot vijf jaar gevangenisstraf. Het is niet duidelijk of Cheney de zaak-Nour of het thema democratische hervormingen in zijn besprekingen met president Hosni Mubarak zal aankaarten.