Volgens een woordvoerder van de NVZ komen ziekenhuizen steeds vaker in de rode cijfers terecht als gevolg van de eis van de overheid eerst de reserves op te maken. „Door de medische ontwikkelingen, het wegwerken van wachtlijsten en verdere automatisering zijn de kosten sterk gestegen. De overheid vindt dat we de extra uitgaven in eerste instantie moeten betalen door de reserves op te maken.”

Ziekenhuizen die nauwelijks meer over reserves beschikken, zien zich genoodzaakt aan te kloppen bij commerciële banken. Die eisen dat er eerst gesaneerd wordt. Ook de zorg-CAO’s van de laatste twee jaar pakken voor ziekenhuizen duur uit.

Bij drie ziekenhuizen is recent een financiële crisis ontstaan: het ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede, de Isala klinieken in Zwolle en het Flevoziekenhuis in Almere. Eerder was al het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis in de gevarenzone terechtgekomen. Volgens een woordvoerder van de NVZ zal het aantal ziekenhuizen met financiële problemen de komende tijd verder toenemen.

Vaak hebben ziekenhuizen onvoldoende greep op de organisatie, waardoor overschrijdingen van de begroting te laat worden gesignaleerd. Dat is ook het geval bij het Valleiziekenhuis in Ede. Uit het uitgelekte accountantsrapport over vorig jaar blijkt dat de ziekenhuisleiding de organisatie onvoldoende kon sturen.

„Er wordt niet afgerekend op de kosten en prestaties van de afdelingen binnen de Gelderse Vallei”, aldus de accountants. En: „Afwijkingen van de begroting leiden niet tot passende acties van raad en bestuur, managers en de medische staf.”

Volgens interim-manager A. Klaver is een cultuuromslag nodig om een herhaling van de huidige financiële problemen te voorkomen. Hij zal deze week de vakorganisaties uitleggen hoe de huidige crisis heeft kunnen ontstaan. Het ziekenhuis heeft volgens hem op te grote voet geleefd.

Het eerder aangekondigde plan om 160 banen te schrappen, is tijdelijk bevroren. Aan dat plan zal geen uitvoering worden gegeven zolang hierover niet met de vakorganisaties en andere betrokkenen is gesproken. Eind deze week willen de banken weten hoe het ziekenhuis zich aan de financiële crisis wil ontworstelen.

Onderhandelaar C. Baggerman van de RMU is opgelucht dat er eerst gepraat wordt voordat er maatregelen worden getroffen. „Eerst in kaart brengen wat er aan mankeert, dan overleggen hoe het ziekenhuis weer gezond gemaakt kan worden. Dat is de goede volgorde. De gezamenlijke vakorganisaties willen constructief meedenken over de aanpak van de problemen.”

De financiële situatie zoals die is beschreven in het accountantsrapport over vorig jaar, noemt Baggerman „desastreus.” Hij vindt het onbegrijpelijk dat er niet veel eerder is ingegrepen. Volgens hem hadden de seinen enkele jaren geleden al op rood moeten springen.