Vier moeders voor helft Asjkenazim
NEW YORK (AP) - Ongeveer 3,5 miljoen Ashkenazim, Joden uit Centraal- en Oost-Europa, stammen af van slechts vier vrouwen. Dat zeggen de Israëlische onderzoekers Doron Behar en Karl Scorecki in het wetenschappelijke tijdschrift American Journal of Human Genetics.
De ’oermoeders’ leefden volgens Behar de afgelopen 2000 jaar ergens in Europa, maar niet noodzakelijkerwijs op dezelfde plaats of zelfs in dezelfde eeuw. Elk van de vier liet genetische kenmerken na die tot vandaag bewaard zijn gebleven in het DNAvan hun nazaten. De vier ’handtekeningen’ worden bij 40 procent van de Ashkenazische Joden gevonden, zeggen de onderzoekers.De Ashkenazim maken 8 miljoen van de naar schatting 13 miljoen Joden in de wereld uit. Zij zijn afkomstig uit Centraal- en Oost-Europa, maar kunnen worden teruggevoerd op Joden die in de eerste en tweede eeuw uit Israël naar Italië trokken en zich in de twaalfde en dertiende eeuw over Midden- en Oost-Europa verspreidden. Daar breidde de gemeenschap zich snel uit - tot 10 miljoen voor de Tweede Wereldoorlog.
Voor het onderzoek werd mitochondriaal DNA, oftewel mt-DNA, onderzocht, dat uitsluitend van moeder op dochter wordt overgedragen. Het is daarom „het perfecte gereedschap voor het traceren van de moederlijke lijn”, zei Behar.
Een Amerikaanse wetenschapper die soortgelijk onderzoek doet, Mike Hammer, zei het heel plausibel te vinden dat zijn Israëlische collega’s op vier oermoeders zijn uitgekomen. Alleen kunnen die volgens hem ook in het Midden-Oosten hebben gewoond. „We weten niet precies waar zij zich bevonden, maar hun nakomelingen hebben een erfenis in de huidige bevolking achtergelaten, terwijl anderen dat niet hebben gedaan.”
Behar zei dat de vier vrouwen uit zijn onderzoek hun genetische trekken kunnen hebben gekregen van ’voormoeders’ in het Midden-Oosten. Hij zei voor de latere Europese afstammelingen te hebben gekozen, omdat die aan de basis stonden van de Ashkenazische bevolkingsexplosie.