LPF-leider Herben toonde zich maandagavond dik tevreden met dat streefcijfer. Eigenlijk zou de LPF graag een kwart van alle ambtenaren naar huis sturen, maar die doelstelling is te ambitieus. „Het zou al historisch zijn als dit kabinet met minder ambtenaren gaat eindigen dan waarmee het begonnen is”, aldus Herben. „Daarvoor moet echt een wonder gebeuren.”

Volgens VVD-onderhandelaar Zalm kan vooral op departementen waar veel gedetailleerde regelgeving in stand wordt gehouden efficiënter worden gewerkt. Hij noemde de ministeries van VROM, Sociale Zaken en Landbouw. Samen met Onderwijs lijken die een grote bijdrage te moeten leveren aan de gewenste krimp, die in totaal een bedrag van 1 miljard euro moet opleveren.

CDA, LPF en VVD willen verder een groot deel van hun recordbezuiniging realiseren door hun aanpak van de WAO. De instroom in de WAO moet met 40 procent worden teruggedrongen. Verder snijden de onderhandelaars in sociale maatregelen, zoals de zogeheten Melkertbanen. Door gemeenten meer verantwoordelijkheid te geven voor de bijstand, denken zij 200 miljoen euro te besparen.

Een aantal fiscaal aantrekkelijke regelingen als het spaarloon en de lijfrenteaftrek gaan verdwijnen. Dat levert besparingen op van respectievelijk 600 en 300 miljoen euro. Verder willen CDA, LPF en VVD snoeien in het belastingvoordeel voor bedrijven die laaggeschoolden in dienst nemen.

Van het geld dat vrijkomt door de bezuinigingen -in totaal 10 miljard- komt 3 miljard via lastenverlichting direct ten goede aan de burger. Eveneens 3 miljard is bestemd als investering voor de noodlijdende sectoren zorg, onderwijs en veiligheid. Nog eens 3 miljard is nodig voor het gezond houden van de overheidsfinanciën.

Over de vraag hoe de lastenverlichting moet worden geregeld, onderhandelen Balkenende (CDA), Herben (LPF) en Zalm (VVD) later deze week verder. Over het VVD-voorstel om de onroerendezaakbelasting (OZB) voor particulieren af te schaffen, hebben zij gisteren nog niet gesproken. Ook de LPF-wens om het ”kwartje van Kok” weer van de benzineaccijns af te halen, ligt nog op tafel.

Ondanks de voorspoedige onderhandelingen gaven de drie onderhandelaars gisteren aan dat ze deze week nog wel nodig zullen hebben voor het afronden van de laatste „moeilijke punten.” Dat zijn naast de lastenverlichting nog de WAO, de privatisering van Schiphol en gasboringen in de Waddenzee. Ook een aantal medisch-ethische kwesties ligt nog op tafel. De vakbond CNV Publieke Zaak heeft inmiddels zeer verontrust gereageerd op de voorgenomen krimp van het aantal ambtenaren. „Je kunt niet zomaar 10 procent minder ambtenaren nemen. Die ambtenaren voeren taken uit, sommigen hebben juist een supergrote werkdruk”, aldus een woordvoerder. De bond wil dat de formateurs eerst bespreken welke taken weg kunnen.

De Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen (CMHF) vindt het wel een logische gedachte dat bij minder regels ook minder ambtenaren nodig zijn. Dat moet wel samengaan met omscholing en herplaatsing binnen andere overheidsdiensten, vindt deze bond. „Geen gedwongen ontslagen”, aldus een CMHF-woordvoerster.