Ondernemers Haïti zijn chaos beu
PORT-AU-PRINCE (IPS) - Ondanks aanwezigheid van de VN-vredestroepen worden nog dagelijks mensen ontvoerd en vermoord in Haïti. Haïtiaanse ondernemers protesteerden maandag, tijdens de begrafenis van VN-commandant Urano Teixeira Da Matta Bacellar, met een algemene staking tegen het geweld.
Op initiatief van de Haïtiaanse kamer van koophandel sloten tankstations, winkels en restaurants hun deuren in Port-au-Prince. De kamer uit al lange tijd scherpe kritiek op de VN-militairen. Ze zouden niet veel meer doen dan „geld verdienen met rondrijden in legervoertuigen met airconditioning”, terwijl de Haïtianen dagelijks moeten leven met geweld. VN-functionarissen zeggen dat de 9000 man tellende vredesmacht alles doet wat in zijn macht ligt om de veiligheid te bevorderen, vaak met gevaar voor eigen leven.Terwijl de ondernemers maandag thuisbleven, woonden honderden VN-militairen de herdenkingsdienst voor hun commandant bij. Hij werd zaterdagochtend dood gevonden op het balkon van zijn kamer. Bacellar had een kogelgat in zijn nek. De vermoedelijke doodsoorzaak is zelfdoding, maar zolang het onderzoek nog gaande is sluit de politie moord niet uit.
De herdenkingsdienst in Port-au-Prince was de tweede in minder dan twee weken. Eerder werd een dienst gehouden voor een blauwhelm uit Jordanië, die werd doodgeschoten bij een checkpoint in de beruchte sloppenwijk Cité Soleil. Beide mannen werden geëerd om hun opoffering voor vrede en veiligheid in Haïti. Maar de Haïtianen zien weinig vrede en veiligheid en dat was de reden voor de staking. Die kreeg niet alleen bijval. Sommige mensen vonden het respectloos om actie te voeren op de dag van de begrafenis van de generaal. Ook niet alle werknemers steunden de staking die was uitgeroepen door hun werkgevers, omdat die lang niet altijd hun rechten respecteren.
Het afgelopen jaar slaagden de VN-troepen en de Haïtiaanse politie erin om verschillende delen van het land die geregeerd werden door bendes of rebellen, weer onder controle te krijgen. Maar in de hoofdstad, met name in de wijk Cité Soleil, worden nog dagelijks mensen ontvoerd of doodgeschoten. Alleen op kerstavond al werden volgens de politie veertig mensen ontvoerd. Bij schietpartijen met VN-troepen en tussen bendes onderling (de Haïtiaanse politie durft de wijk niet in) vallen dagelijks burgerslachtoffers.
Dat de staking in Port-au-Prince succesvol was, komt omdat de meeste ondernemers in de stad vrienden of familieleden hebben die ooit werden ontvoerd, voor zover ze zelf geen slachtoffer waren. Vorig jaar juli voerden VN-militairen een grootschalige veiligheidsoperatie uit in Cité Soleil, waarbij veel doden vielen. Volgens de VN waren de doden bendeleden, maar inwoners van de wijk beweren dat de militairen „een bloedbad” aanrichtten.
De Haïtianen beschuldigen de VN-missie van nalatigheid en in sommige gevallen zelfs van medeplichtigheid aan criminele acties. „De staking was bedoeld om duidelijk te maken dat we dit niet langer willen accepteren”, zegt Reginald Boulos van de Haïtiaanse kamer van koophandel. „Het moorden, verkrachten en martelen moet ophouden. De VN zegt dat we voorlopig nog met deze situatie moeten leven, maar dat willen we niet meer.”
Vrijdag, een dag voordat de VN-commandant Bacellar dood werd gevonden, gaf de VN-missie een verklaring uit waarin de bevolking om geduld gevraagd werd. Veel inwoners van Cité Soleil weten niet wie ze de schuld moeten geven van de armoede en het geweld in hun wijk. Zij vestigen hun hoop op de verkiezingen die gepland staan voor volgende maand. Ze hopen dat die verandering zullen brengen.
„Ik weet niet wie er op wie schiet”, zegt Marie Charles, een inwoonster van Cité Soleil. „Ik wacht tot het weer over is en dan ga ik naar de markt om houtskool te verkopen. Ik probeer gewoon te leven.” Als het geweld te dichtbij komt, kan ze niet werken omdat er geen klanten komen, zegt ze. „Ik ga volgende maand wel stemmen, omdat ik hoop dat er daardoor iets verandert.”