Rechtse Olmert kent gematigde oprispingen
JERUZALEM (ANP) - Waarnemend premier Ehud Olmert van Israël is verbaal een ongewone variant van de uiterst rechtse politici van de Israëlische partij Likud.
Terwijl de meeste partijkopstukken doorgaans wedijveren in brute anti-Palestijnse of anti-Arabische uitspraken, heeft Olmert geregeld zijn Likudbroeders geschokt met controversiële en/of verzoenende zinsneden.Tijdens lezingen stelde hij bijvoorbeeld plotseling de status van de Golanhoogte ter discussie (hoewel die in Israëlische ogen onherroepelijk zijn geannexeerd). Of Olmert riep een paar jaar geleden als minister van een kabinet dat de contacten met de Palestijnen had verbroken opeens: „Ik zal niet toestaan dat de politiek intervenieert in de ontwikkeling van economische betrekkingen met onze Palestijnse buren.”
Alleen al de vriendelijke term „Palestijnse buren” klinkt rechts Israël pijnlijk in de oren, maar Olmert is in de praktijk niet zo’n verzoener. Hij sprak bovendien als minister van Industrie over de vestiging van sterk vervuilende industrieën in zones vlak naast de ’muur’, die de door Israël beheerste gebieden afscheidt van de Palestijnse getto’s.
Ook als burgemeester van Jeruzalem was Olmert een consequent uitvoerder van het beleid om Oost-Jeruzalem van zo veel mogelijk Arabische bewoners te ontdoen en om er zo veel mogelijk Joodse bewoners te huisvesten. Olmert was daar duidelijk over: „Jeruzalem wordt geen stad die Arabische immigratie van over de wereld absorbeert, maar een stad die Joodse immigratie van over de hele wereld absorbeert”. En: „Iedere Jood kan eigendommen kopen, waar dan ook in Jeruzalem.” De Arabische bewoners bleven tijdens Olmerts burgemeesterschap rechteloos in hun slinkende woongebieden.
In zijn werk als parlementslid, minister of burgemeester van Jeruzalem (1993-2003) heeft hij de radicale lijn van rechts Israël uitmuntend gediend. Hij is de laatste jaren als vicepremier de steun en toeverlaat geweest van premier Sharon, die hij eerder als campagnechef voor de verkiezingen bijstond.
Olmert bleek ook een onverstoorbaar trouwe partijgenoot toen Sharon in 2005 eenzijdig de bezettingsmacht uit de Gazastrook terughaalde. Zo werden de Joodse kolonisten daar gedwongen hun biezen te pakken, tot woede van veel Likudleden. Olmert suggereerde eind 2003 zelfs dat Israël zich ook zou moeten terugtrekken uit de gebieden van de Westelijke Jordaanoever achter de afscheidingen.
Olmerts hondentrouw tegenover Sharon bij de planning van de ontruiming van de Gazastrook leverde hem in augustus 2005 de belangrijke post van vicepremier op, samen met de ministerspost Financiën. Olmert wisselde daarmee als minister van baan, want vanaf 2003 was hij minister van Industrie, Handel, Arbeid en Communicatie geweest.
Tegenover verstokte Likudradicalen lanceert Olmert geregeld opvallend gematigde ideeën. Dat bleken de laatste jaren telkens welkome aangevers voor Sharon. Die kon zich zo weer in zijn reactie als rotsvaste conservatief profileren. Hoe het spel moet worden gespeeld, weet politiek veteraan Olmert als geen ander.
Naar verluidt hebben Olmert en Sharon elkaar in 2001 als geestverwanten gevonden. Maar begin jaren negentig was Olmert net als Sharon tegenstander van de Israëlisch-Palestijnse vredesakkoorden van Oslo.
Olmert werd in 1945 in Binyamina in toenmalig Palestina geboren. In 1973 werd hij de jongste man die is gekozen als afgevaardigde in de Israëlische volksvertegenwoordiging, de Knesset. Hij is ondertussen zes keer als parlementslid herkozen. Olmert studeerde aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem Rechten, Filosofie en Psychologie. Hij is getrouwd en heeft vier kinderen.