De EU wil de aanvoer spreiden, waarbij vloeibaar gas (lng) uit Turkije een belangrijke aanvulling kan zijn. „We moeten ook blijven werken aan nieuwe pijpleidingen, zoals tussen Duitsland en Rusland”, zei minister Bartenstein (Economische Zaken) van huidig EU-voorzitter Oostenrijk gisteren tijdens een beraad van energie-experts uit de 25 EU-landen.Nu komt 25 procent van het verbruikte gas in Europa uit Rusland. Door de afnemende gasvoorraad in de Noordzee raakt de EU steeds afhankelijker van import. Europees commissaris Piebalgs (Energie) hoopt mede hierom dat Europeanen zuiniger omgaan met energie: „Hoe meer we gebruiken, hoe afhankelijker we worden van andere landen.”

De Letse commissaris zal voor maart een energienota opstellen voor de regeringsleiders van de EU-landen. Zij kunnen deze in maart gezamenlijk bespreken. Later dit jaar doet hij concrete voorstellen. Die zullen ook betrekking hebben op olie, waarvoor Europa „afhankelijk is van landen die niet altijd zo stabiel zijn als we zouden wensen”, zei Piebalgs.

Het is voor de Europees commissaris al wel duidelijk dat Brussel meer macht moet krijgen over de Europese energie. Nu regelen de landen en bedrijven zelf hun aanvoer en verkoop. „In werkelijkheid is meer coördinatie op EU-niveau nodig. Dat blijkt maar weer met dit gasconflict, dat diverse landen heeft geraakt”, aldus Piebalgs.

De EU-politici hadden de laatste dagen achter de schermen veel contact gehad met Russische en Oekraïense vertegenwoordigers. Ze noemden de overeenkomst „goed nieuws” en weigerden een schuldige aan te wijzen: „Rusland toonde zich de laatste jaren een betrouwbare partner en we verwachten dat het ook de komende jaren zo blijft”, aldus de Oostenrijker Bartenstein.

Het incident heeft niet geleid tot een hogere gasprijs, verzekerde eurocommissaris Piebalgs. De gasprijs is geïndexeerd op die van olie, verklaarde hij. De afnamecontracten lopen bovendien vaak over langere tijd.

De PvdA is minder te spreken over de Russen. In een open brief aan de Russische president Poetin haalt de PvdA-Europarlementslid Berman hard uit naar diens besluit om de gaskraan dicht te draaien voor Oekraïne. „Het besluit was onverantwoord”, vindt hij. „Uw land had het jaar 2006 niet slechter kunnen beginnen. Energie is een basisbehoefte. Chantage met aanvoer is onaanvaardbaar.”

Berman roept president Poetin ertoe op de contracten met buurlanden te respecteren. „Alleen dan kunt u de enorme deuk in het vertrouwen herstellen.”

Berman is lid van de Oekraïnedelegatie in het Europees Parlement en voormalig NOS-corresponent in Moskou. Hij heeft de brief voor publicatie naar de Moscow Times gestuurd.