De invloedrijke, gefortuneerde lobbyist Jack Abramoff is bereid meer dan een tip van de sluier op te lichten. Tegen hem loopt momenteel een onderzoek wegens financiële malversaties. Als hij daarvoor wordt veroordeeld, kan hij maximaal dertig jaar cel krijgen. In ruil voor strafvermindering wil Abramoff justitie vertellen welke Congresleden hun handen bevuild hebben door het aannemen van smeergeld.Lobbyen is inmiddels binnen elke democratie een geaccepteerd fenomeen. Om hun belangen onder de aandacht van politici te brengen, maken bedrijven en organisaties gebruik van mensen die de weg weten in het regeringscentrum. Op zich is daar niets mis mee, mits het lobbywerk volgens de afgesproken regels verloopt en transparant is.

Binnen het Amerikaanse bestel is het toegestaan dat partijen tot een bepaald bedrag donaties van bedrijven ontvangen en dat politici betaalde uitstapjes krijgen aangeboden, als deze maar worden gemeld. Belangrijk punt is wel dat de volksvertegenwoordigers hun stemgedrag niet laten bepalen door deze extraatjes.

Duidelijk is dat het hier om een flinterdun onderscheid gaat. Het valt niet mee om als politicus vol te houden dat je in volstrekte onafhankelijkheid voor een voorstel hebt gestemd dat een bedrijfstak goed uitkomt, terwijl je net een maand eerder met vertegenwoordigers van die sector een paar dagen naar een exotisch oord bent geweest. Omgekeerd is het voor een rechter moeilijk om de corruptie te bewijzen.

Juist om dat laatste is het voor de Amerikaanse justitie een geweldige stap vooruit dat Abramoff nu wil praten.

Vooral de Republikeinen knijpen hem, omdat de vooraanstaande lobbyist goede banden had met vooraanstaande congresleden van hun partij. Maar vrijwel iedere Amerikaan is ervan overtuigd dat het kwaad van corruptie in beide politieke kampen woekert.

Politiek gezien hebben de Republikeinen het meest te vrezen. Komend najaar worden er verkiezingen gehouden voor het Congres.

Het lijkt erop dat de onthullingen van Abramoff vooral Republikeinen betreffen. Binnen die partij rommelt het al langer. Zo loopt er een onderzoek tegen DeLay, hun voormalige leider in Het Huis van Afgevaardigden.

Wanneer er meer koppen in die partij rollen, zal dat zeker leiden tot stemmenverlies. Dat kan het einde betekenen van de Republikeinse meerderheid in het Congres, wat uiterst vervelende consequenties heeft voor president Bush, die zelf ook al worstelt met grote impopulariteit.

Op zichzelf kan Bush niet veel doen aan het feit dat mensen uit zijn partij zich schuldig hebben gemaakt aan corruptie. Toch komt hij er niet mee weg door zijn handen te wassen in onschuld.

De Republikeinen kregen tien jaar geleden de overhand in het Congres met hun pleidooi voor schone politiek. Na de affaire-Lewinsky en het Whitewaterschandaal, die het blazoen van de democratische regering-Clinton bezoedelden, zouden de Republikeinen orde op zaken stellen.

Bush heeft daarna keer op keer gezegd vooral te willen vechten voor herstel van waarden en normen in de samenleving.

Daarom moet hem er veel aan gelegen zijn het kwaad van corruptie uit te bannen. Niet alleen door de duistere praktijken van het verleden aan het licht te brengen, maar ook door de vier democratische Congresleden te steunen die striktere regelgeving op terrein van lobbyen en van partijdonaties voorstellen.