Vorige week bereikten Balkenende (CDA), Herben (LPF) en Zalm (VVD) met een akkoord over de inkomensreparatie van een nieuw zorgstelsel weliswaar een doorbraak, maar daarmee is de klus nog niet helemaal geklaard. Er ligt nog een aantal ethische kwesties - al eist het CDA niet dat de paarse euthanasiewet of het homohuwelijk weer moet worden afgeschaft. Vandaag moet blijken hoe de partijen hiermee verder willen.

Wat de losse eindjes betreft: die kunnen de partijen toch nog behoorlijke hoofdbrekens gaan kosten. Vooral de VVD wil nog een grote wens vervuld zien: afschaffing van de onroerendzaakbelasting (OZB). Gezien de slechte economische omstandigheden en de daardoor noodzakelijke bezuinigingen beseffen ook de liberalen dat een volledige OZB-afschaffing, naar eigen zeggen de parel van het VVD-verkiezingsprogramma, wellicht niet haalbaar is. De kosten daarvan bedragen 2,5 miljard euro. Bronnen binnen de VVD geven aan dat de OZB-afschaffing voor ondernemers misschien te veel van het goede is, maar dat die voor particulieren wel moet worden binnengehaald. Dat kost ruim 1 miljard euro.

CDA en LPF zijn geen principieel tegenstander van de afschaffing van de OZB, maar zij vragen zich af of de financiële ruimte ervoor bestaat. De VVD ziet als mogelijke financieringsbronnen de afschaffing van fiscaal aantrekkelijke posten als het spaarloon en de lijfrenteaftrek. Die posten kunnen wat betreft de andere twee ook verdwijnen, maar vooral het CDA wil dat vrijgekomen geld (ongeveer 1 miljard euro) inzetten voor een ”levensloopverzekering”, die sparen voor onder meer zorg en studie mogelijk maakt.

Een ander punt dat nog bij de discussie over lastenverlichting ter sprake komt, is de wens van de LPF om het ”kwartje van Kok” (een benzineaccijns sinds 1991) af te schaffen. De kosten ervan bedragen ongeveer 800 miljoen euro. Ook de privatisering van Schiphol, het boren naar gas in de Waddenzee en het financieel kader komen deze week weer ter sprake.

Over Schiphol zijn de partijen het wel eens geworden dat 49 procent van de aandelen op termijn naar de beurs kan. Discussie volgt nu nog over de precieze formulering van de voorwaarden in het regeerakkoord. Hetzelfde geldt voor het boren in de Waddenzee. Ondanks verzet van de VVD blijft het verbod op boren voor acht jaar gehandhaafd. Balkenende, Herben en Zalm moeten de exacte tekst in het regeerakkoord nog wel bespreken.

Het financieel kader van de beoogde coalitie staat grotendeels vast. Voor ongeveer 9 miljard euro hebben er bezuinigingen en verschuivingen in fiscale aftrekposten plaats. Daar staat tegenover dat er 2 à 3 miljard euro extra kan worden uitgegeven, vooral aan zorg, onderwijs en veiligheid. Wel moeten de onderhandelaars nog afspreken waar dat geld precies naartoe gaat.

Informateur Donner heeft de onderhandelaars afgelopen dagen een concept van het regeerakkoord toegezonden. Het bestaat uit twintig pagina’s, exclusief een financiële paragraaf.