Een groep soldaten onder leiding van een gids kijkt aandachtig naar de steigers. De achterliggende jaren konden belangstellenden slechts de overblijfselen zien van de eens magnifieke Hurvasynagoge. Het meest opvallende residu was een 13 meter hoge boog.Plannen voor de bouw van een nieuwe Hurvasynagoge zijn volgens het Israëlische dagblad Ha’aretz bijna veertig jaar lang van het ene naar het andere bureau doorgeschoven. Architect Lewis Kahn kwam met het plan de Hurva geheel te moderniseren en aan te passen aan de eisen van de moderne tijd. Dat zou inhouden dat het gebedshuis groter zou worden dan voorheen. Ook wilde hij een corridor te maken tussen de Hurva en de Westelijke Muur. Dat is de het oude overblijfsel van een steunmuur rondom de tempel, waar Joden bidden. De Hurva en de gebedsmuur liggen slechts 350 meter van elkaar af.

Uiteindelijk heeft de architect Nahum Meltzer zijn zin gekregen. Zijn idee was om de Hurva precies zo te herbouwen als deze vroeger is geweest. Hij bestudeerde de overblijfselen in de Oude Stad, oude foto’s en verhalen van mensen die in het gebouw waren geweest. Op grond daarvan slaagde hij erin een reconstructie te maken. De afmetingen waren en worden niet zo imposant: de hoogte van de dom was 24 meter en de gebedsruimte 15,5 bij 14 meter. In het midden was een podium en het licht viel naar binnen door twaalf ramen.

Het renovatieplan wordt uitgevoerd door de ontwikkelingsmaatschappij voor de Joodse Wijk. Het ministerie van Binnenlandse Zaken, Toerisme en Huisvesting en Constructie gaat het project betalen. Tot nu toe worden de kosten op ongeveer 5 miljoen euro geraamd.

Polen

Het verhaal van de Hurva begon in het jaar 1700. Een groep Joden onder leiding van rabbijn Judah Samuel ha-Chasied trok uit Polen naar Jeruzalem. Ze vestigden zich op een stuk grond waar ze een Asjkenazische synagoge bouwden. Het perceel bevond zich ten noorden van de Ramban synagoge, genoemd naar de beroemde middeleeuwse geleerde rabbijn Moshe ben Nachman.

De financiële hulp uit Europa voor de bouw bleef uit. Ze hadden geld geleend van de Arabieren en toen ze niet terug konden betalen, werden de Arabische geldschieters zo boos, dat ze de synagoge bezetten en de Thorarollen verbrandden. Immigranten uit Oost-Europa mochten zich van de Ottomaanse heersers niet langer in Jeruzalem vestigen. De synagoge werd een „hurva” (Hebreeuws voor „bouwval”).

Muhammed Ali, de heerser over Egypte en Palestina, was echter milder. In 1836 gaf hij immigranten uit Oost-Europa toestemming zich onder bepaalde voorwaarden weer in Jeruzalem te vestigen.

Een aantal aanhangers van de rabbijn Elijah ben Solomon, de Gaon („majesteit”) van Vilna, maakte van de gelegenheid gebruik de Hurva op te ruimen en opnieuw op te bouwen. In 1864 verscheen op dezelfde plek de prachtige Asjkenazische Beit Ya’akovsynagoge. Dit werd de belangrijkste synagoge in Israël; hij functioneerde tientallen jaren als het geestelijk en cultureel middelpunt van het land.

Invasie

Het eeuwenoude Joodse leven in de Oude Stad van Jeruzalem kwam in 1948 tot een abrupt einde toen de Jordaniërs de stad bezetten. Zij schonden het wapenstilstandsakkoord door de Joden geen toestemming te geven in het oostelijk gedeelte van de stad te bidden. Bij de invasie vernietigden ze bijna alle synagoges en Joodse instituten.

Ook onder de Hurva werd springstof gelegd. „Voor de eerste keer in 1000 jaar blijft er geen enkele Jood over in het Joodse Kwartier”, meldde de Jordaanse commandant niet zonder trots. „Dit maakt de terugkeer van de Joden onmogelijk.”

Binnen negentien jaar echter begon Israël met het herstel van de Joodse wijk. En nu dus met de herbouw van de Hurva.

De herbouw van de synagoge is een teken van de hernieuwde opbloei van het Joodse leven in het Heilige Land in het algemeen en in Jeruzalem in het bijzonder. Als de synagoge is herbouwd, hebben in de Oude Stad van Jeruzalem alle drie de monotheïstische godsdiensten een belangrijk gebouw: de christenen de Heilige Grafkerk, de moslims de Rotskoepel en de Joden de Hurva.

De Hurva belooft opnieuw een belangrijk religieus centrum te worden en zal duizenden toeristen trekken. De Hurva maakt goede kans een grotere attractie te worden dan de twee andere bekende synagogen in Jeruzalem, de Hechal Shlomo in de wijk Rehavia en de synagoge met de gebrandschilderde ramen van Marc Chagall bij het Ein Kerem Hadassa Ziekenhuis.

De bouw zal naar verwachting zeker vier jaar duren. Het zal voor aannemersmaatschappij Minra niet gemakkelijk zijn de bouwmaterialen aan te voeren door de nauwe straatjes van het oudste gedeelte van Jeruzalem.