„Een beladen onderwerp”, zegt Marcel Hogenhuis, voorzitter van de Nederlands-Duitse ”Förderverein Ehemaliger Fliegerhorst Venlo”, over de komst van een toeristische route langs de restanten van het vroegere vliegveld. De basis, die gebruikt werd door Duitse jachtvliegtuigen, lag zowel op Nederlands als op Duits grondgebied. „In Duitsland is de oorlogsgeschiedenis terecht nog altijd omstreden. Gelukkig hebben we duidelijk kunnen maken dat het ook nut heeft om de geschiedenis te benoemen.”Nu actie ondernemen is nodig, meent Hogenhuis. „Veel restanten zijn al bijna overwoekerd. Doe je daar niets tegen, dan is er over twintig jaar weinig meer over.” In 2007 moet de route langs de resten van de Fliegerhorst klaar zijn. Wie nu op zoek wil naar de restanten, moet zich grotendeels zelf zien te redden. Enige hulp geeft een kaart die de Förderverein op haar website heeft staan. Daarop is te zien waar nog delen van het vliegveld zijn bewaard.

Na de jaarwisseling begint de aanleg van een fiets- en een autoroute langs het vliegveld. Op verschillende plaatsen komen informatiepanelen. Ook krijgt een aantal restanten een opknapbeurt. Dat is geen overbodige luxe: op Duits grondgebied ligt een bogenhangaar waarvan de betonnen constructie op verschillende plaatsen rot is. Wie eronderdoor loopt, moet oppassen; op de grond liggen verschillende brokken beton. Op de achtergrond klinkt het gebrom van tanks op het nabijgelegen oefenterrein van het Duitse leger.

De komst van toeristische voorzieningen sluit aan bij de toegenomen aandacht voor het voormalige vliegveld, zegt Hogenhuis. De vroegere verkeerstoren werd in 1988 al tot rijksmonument verklaard. In de jaren negentig werden aan de Nederlandse kant van de grens munitieresten opgeruimd. Daarbij werden aarden walletjes aangelegd op de plaats waar eerder de drie startbanen lagen.

Een vliegveld is Fliegerhorst Venlo allang niet meer. Na de oorlog vlogen er nog korte tijd Amerikaanse toestellen vanaf de basis. In augustus 1945 ging het laatste toestel de lucht in. De basis werd daarna overgedragen aan het Nederlandse en Duitse gezag. Bij de oosterburen bleef een deel van het terrein in gebruik als oefenlocatie voor het leger. Op Nederlands gebied ontfermde een zweefvliegclub zich over een voormalige taxibaan en de resten van een Duitse hangaar.

De meeste restanten liggen aan de Duitse zijde van de grens. In Nederland ging tien jaar geleden na een schoonmaakactie veel verloren. Tot de imposantste bouwwerken behoort wel de ruim 20 meter hoge voormalige verkeerstoren, opgetrokken uit gewapend beton. Tegenwoordig doet hij dienst als klimobject voor waaghalzen.

De Duitsers hebben bij de aanleg van de Fliegerhorst niet op een Reichsmark gekeken. De resten van hangaars en legeringsgebouwen in de bossen zijn stuk voor stuk voorzien van buitenmuren met een dikte van zeker een halve meter. Dat van veel gebouwen alleen nog een ruïne rest, zegt iets over de kwaliteit van de Amerikaanse bombardementen op het veld. Of zijn het de grondige vernielingen geweest die de Duitsers aan het einde van de oorlog zelf aanrichtten?

De opknapbeurt voor het vroegere vliegveld doet voorzitter Hogenhuis van de Förderverein goed. Hij verdiept zich al langere tijd in de Fliegerhorst. Zijn doctoraalscriptie Europese studies ging erover. „Door de jaren heen is er meer bekend geworden over de basis. De Duitsers hebben veel archiefmateriaal vernietigd, maar als je in de archieven duikt blijkt er ook nog veel informatie wél bewaard te zijn. Als je daarna in de bossen rond Venlo loopt, komt het vliegveld echt tot leven. Ik hoop dat vanaf volgend jaar meer mensen dat ervaren.”