„VS verklaren met invasiewet strafhof de oorlog”
De zogenaamde invasiewet waaraan het Amerikaanse parlement momenteel werkt en die de president het recht geeft Nederland binnen te vallen, is een „oorlogsverklaring aan het Internationaal Strafhof” (ICC). Dit zegt William Pace, die namens Amnesty International en een duizendtal andere niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) jarenlang heeft geijverd voor het ICC.
Het ICC, dat op 1 juli in Den Haag van start gaat, is een nieuw internationaal hof voor de berechting van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de mensheid en genocide (volkenmoord). In tegenstelling tot de huidige VN-tribunalen voor ex-Joegoslavië en Rwanda, moet het wereldwijde bevoegdheid krijgen. Conservatieve politici in de VS zijn bevreesd dat het ICC ooit Amerikaanse soldaten zal aanklagen en wil de Amerikaanse president daarom het recht geven Amerikaanse militairen gewapenderhand te laten bevrijden uit hun Haagse ICC-cel.
Volgens Pace is het „onhoudbaar” dat de VS claimen dat „wij op één manier worden behandeld en alle anderen in de wereld op een andere manier.” Toen de tribunalen werden opgezet om mensen uit ex-Joegoslavië en Rwanda te berechten, waren de VS wel voor.
Pace ziet in de huidige regering-Bush ideologen aan het werk die de VS willen terugtrekken uit multilaterale organisaties, niet alleen inzake internationale strafrechtpleging, maar ook bijvoorbeeld inzake milieubescherming en ontwapening. Het ICC wordt volgens hem een test voor de democratische landen in de wereld, die moeten laten zien dat zij nieuwe internationale organisaties ook kunnen opzetten zonder het machtigste land ter wereld.
Tot nu toe hebben 69 landen het Statuut van Rome bekrachtigd waarbij het ICC wordt opgericht. Volgens Pace zijn 65 van die landen democratieën. (Alle EU-landen zijn partij bij het Statuut van Rome.) Daarom ziet hij het ICC als een „nieuw systeem van internationale strafrechtpleging, dat door de democratieën van de wereld is opgezet.” Hij betreurt het dat twee grote democratieën -de VS en India- voorlopig afzijdig blijven. Als het ICC eenmaal werkt, zullen zij daarop terugkomen, hoopt Pace, die momenteel in Nederland is om het ICC te promoten.
De inwerkingtreding van het Statuut van Rome op 1 juli betekent voor Pace dat een eind wordt gemaakt aan „duizenden jaren van straffeloosheid” voor de ergste misdaden tegen de burgerbevolking. Hoe nodig het ICC is, blijkt uit het feit dat in de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) zo’n 80 à 90 procent van de slachtoffers soldaat was en de rest burger, terwijl die verhouding bij huidige conflicten vaak omgekeerd is.
Secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties heeft donderdag gezegd dat er geen reden is voor de VS om niet langer deel te nemen aan vredesoperaties, omdat het Amerikaanse leger zelf verantwoordelijk is voor de handhaving van de krijgstucht.
Washington dreigde woensdag vredesmissies te verlaten tenzij de Veiligheidsraad Amerikaanse militairen vrijwaart van vervolging door het Internationaal Strafhof (ICC), dat 1 juli de werkzaamheden begint.