Fonds voor asbestslachtoffers
DEN HAAG (ANP) – Een landelijk fonds voor de vergoeding van asbestslachtoffers is in de maak. Vooruitlopend daarop is het voormalige asbestverwerkende bedrijf Eternit definitief bereid om smartengeld uit te keren aan asbestzieken uit het Twentse Goor. Het gaat om mensen die ongeneeslijk ziek zijn geworden door asbest uit het milieu. Ze gebruikten gratis door Eternit weggegeven asbest om paden en erven te verharden.
Volgens staatssecretaris Van Geel (Milieu) weigert Eternit nog wel slachtoffers uit het verleden te vergoeden. Hij neemt daarmee geen genoegen en houdt het dreigement in de lucht dat hij deze groep slachtoffers of nabestaanden juridisch zal bijstaan als Eternit het been stijf houdt, liet hij dinsdag weten. Van Geel denkt echter niet dat het zover komt.Vorige week na een eerste gesprek met de bewindsman gaf Eternit–directeur C. Doevelaar al aan dat Eternit niet afkerig staat tegenover schadeloosstelling. Hij koppelde dat wel aan een landelijke regeling. Minder dan 2 procent van de Nederlandse asbestslachtoffers komt uit Goor, stelde hij.
Die regeling komt er in de vorm van een fonds dat betrokken asbestbedrijven betalen. Van Geel denkt dat de onderhandelingen daarover twee jaar vergen.
De staatssecretaris wil wel helpen bij het oprichten van zo’n fonds, maar niet eraan meebetalen. Zij zijn verantwoordelijk, niet de Staat. „Die spendeert al duur gemeenschapsgeld” aan opruimwerkzaamheden, volgens Van Geel alleen al in Twente circa 70 miljoen euro. Eternit blijft weigeren daaraan mee te betalen. Het bedrijf wil nu echter wel Goorse asbestzieken tegemoetkomen. Ook niet beroepsgebonden slachtoffers van de vroegere Eternit–asbestfabriek in Harderwijk vallen eronder.
Recent bleek uit onderzoek dat onder inwoners van Goor, en dan vooral vrouwen, veel meer long– en buikvlieskanker (mesothelioom) voorkomt dan elders in Nederland, ook bij mensen die niet in de plaatselijke Eternitfabriek hebben gewerkt.
Een geschrokken Van Geel wees toen op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het bedrijf om deze mensen te vergoeden. Die aanvaardt Eternit nu. „Een geweldige doorbraak”, aldus Van Geel. De komende twee maanden zal de overeenkomst worden uitgewerkt. De VROM–bewindsman zet in op een smartengeldregeling met terugwerkende kracht.
Het bedrijf dat tegenwoordig in Belgische handen is, betaalt al langer smartengeld uit als kankerslachtoffers werknemers, oud–werknemers en huisgenoten zijn. De standaardvergoeding bedraagt volgens Van Geel 49.000 euro. Vorige week riep het Comité Asbestslachtoffers in Hoorn gedupeerden op zich te melden om Eternit aansprakelijk te stellen. Voorzitter T. de Bruin zei dat mensen soms dertig jaar later nog long– of buikvlieskanker kunnen krijgen.
Het Comité Asbestslachtoffers is er niet over te spreken. „Het is een loze belofte, de asbestslachtoffers staan met lege handen”, aldus voorzitter T. De Bruin. Het bedrijf wil slechts een fractie betalen van de schadevergoeding waar de slachtoffers recht op hebben. Het comité adviseert de slachtoffers om via de rechter een schadevergoeding te eisen.„Erg mager”, oordeelt Tweede Kamerlid Van Velzen (SP). Eternit wil slachtoffers betalen die via de rechter toch wel vergoed zouden worden. Van Geels jubeltoon verbaast haar des te meer, omdat het verhalen van de saneringskosten op Eternit slechts zijdelings aan de orde is gekomen.
De gemeente Hof van Twente is blij met de erkenning door Eternit. „In Goor kent iedereen wel iemand die aan mesothelioom is overleden. Voormalige werknemers van het bedrijf, maar ook inwoners die aan wegen of op erven woonden en die met asbest waren verhard en door mesothelioom zijn overleden”, aldus milieuwethouder M. Verbeek van de Hof van Twente, waar Goor deel van uitmaakt. Hij benadrukt dat de toezegging van Eternit een begin is. „Het zal nog moeten blijken of straks aan iedereen recht wordt gedaan.”