Vooral in de grote steden Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam dreigt dat een probleem te worden, stelde het Platform Zorginstellingen Grote Steden woensdag.Volgens woordvoerder G. Tanke komt dit omdat het aantal onverzekerden in de grote steden groeit. Daar wonen namelijk meer dan in andere delen van het land daklozen, psychiatrische patiënten en alcohol– en drugsverslaafden.

Hoogervorst is bereid een waarborgfonds voor onbetaalde doktersrekeningen in het leven te roepen, als er echt problemen ontstaan. Maar Tanke is daar niet gerust op. Hij vindt dat de minister dat fonds nu al moet stichten en bovendien de zorgkosten volledig moet vergoeden en niet maar gedeeltelijk, zoals de hij van plan is.

De minister denkt dat het met de onverzekerden wel mee zal vallen. Nu blijven mensen die niet betalen, in het ziekenfonds zitten. Vanaf volgend jaar mogen zorgverzekeraars wanbetalers na drie maanden royeren. Maar ze mogen een wanbetaler die daarna bij een andere verzekeraar aanklopt nooit weigeren voor de basisverzekeraar. Het gaat, erkent de minister, eerder om een incassoprobleem.

Volgens M. Boon van zorgverzekeraar Agis hebben ongeveer 40.000 van de huidige 1,5 miljoen verzekerden een betalingsachterstand van meer dan drie maanden. „Wij zitten in grote steden, zoals Amsterdam, met achterstandswijken waar meer dan 20 procent van de bevolking nu geen premie betaalt".

Op basis van deze cijfers zou het aantal te royeren mensen op landelijk niveau dan tussen de 500.000 en 800.000 polishouders zijn, zo heeft Boon berekend. En dan is er nog niet eens rekening gehouden met de nominale premie die volgend jaar twee tot drie keer zo hoog is als de huidige ziekenfondspremie, zegt hij.

Volgens Boon is Agis in staat om ongeveer 75 procent van de 40.000 mensen met een betalingsachterstand van meer dan drie maanden binnen een jaar weer aan het betalen te krijgen. Maar de verzekeraar wil dan wel een soort garantstelling. Hoogervorst ziet daar vooralsnog niets in. Hij wil de „prikkels" voor verzekerden en verzekeraars niet weghalen. De minister wordt daarin gesteund door de coalitiepartijen.

Het is in eerste instantie een probleem dat mensen zelf moeten oplossen, legt Tweede Kamerlid Bakker van D66 uit. Daar willen de coalitiepartijen niet meteen een probleem van de overheid van maken. Alleen daar waar de overheid al een relatie met die mensen heeft, zoals bij sociale diensten vindt Bakker een ander verhaal.

Die sociale dienst, de gemeente dus, doet er al wat aan in Amsterdam. Daar maakt Agis zich ook geen zorgen over, aldus Boon. Nu al treedt de sociale dienst op als bijstandsgerechtigden financiële problemen hebben en worden premies voor het ziekenfonds op de uitkering ingehouden.

Bovendien heeft Amsterdam, net als een paar honderd andere gemeenten, onlangs een akkoord gesloten met Agis over een zorgverzekering voor alle sociale minima in de stad. De verzekering is bedoeld voor iedereen met een inkomen tot 105 procent van het sociaal minimum. De premie wordt ingehouden op de uitkering en wie geen uitkering heeft moet akkoord gaan met een automatische incasso door Agis.

Zij betalen 83,20 euro per maand voor een basispolis zonder eigen risico. Ze kunnen zich, met steun van de gemeente, bijverzekeren voor brillen, contactlezen, tandheelkunde, orthodontie, fysiotherapie, extra kraamzorg, de correctie van flaporen voor kinderen tot 16 jaar en de vergoeding van diverse eigen bijdragen voor de AWBZ.

Het gaat in dit aanvullende pakket deels ook om zaken waarvoor mensen anders bij de gemeente aankloppen om een beroep te doen op de bijzondere bijstand. Er zijn mensen die denken dat het beroep op deze noodvoorziening hierdoor afneemt. Desondanks heeft het kabinet onlangs besloten de gemeenten 35 miljoen euro extra te geven voor die bijzondere bijstand.

Daarnaast heeft Hoogervorst de gemeenten deze week 5 miljoen euro toegezegd om de administratieve kosten en de voorlichting over collectieve verzekeringen voor minima te betalen. Vooralsnog neemt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten dan ook genoegen met zijn plannen om het probleem te beteugelen. Alle punten die de gemeenten hadden ingebracht zijn door de minister overgenomen. „De praktijk moet de komende maanden maar uitwijzen of het genoeg is".