Cheney stabiele factor in roerige periode
NEW YORK - De Amerikaanse vicepresident Dick Cheney is enkele dagen geleden naar Houston in Texas gevlogen voor een ”fundraiser” voor zijn Republikeinse partijgenoot Tom DeLay. Een bijeenkomst dus waarvoor belangstellenden een belangrijk bedrag moesten betalen, waarvan het grootste deel bestemd was voor DeLay.
Niet voor de verkiezingskas van DeLay, maar voor het fonds waaruit Tom DeLay zijn advocaten moet betalen. DeLay staat volgend jaar namelijk terecht wegens overtreding van de wetgeving betreffende de financiering van politieke campagnes in zijn thuisstaat Texas. Dat kostte hem tijdelijk zijn baan als leider van de Republikeinse fractie in het Huis van Afgevaardigden in Washington. Partijen kunnen zich nu eenmaal geen schandalen veroorloven.Toen DeLay formeel in staat van beschuldiging werd gesteld, keerden verschillende van zijn partijgenoten zich van hem af. Een jaar voor de tussentijdse verkiezingen van het Huis van Afgevaardigden en (een derde van) de Senaat wil men zich tegenover de kiezer niet vereenzelvigen met een ’besmette’ collega. De vice-president trok zich echter niets aan van dergelijke overwegingen. Hij vloog naar Houston om voor DeLay op te treden.
„Dat is typisch Cheney. Ook al denkt de hele wereld zus, hij doet zo als hij ervan overtuigd is dat dat de correcte koers is”, aldus politiek analist Thomas Mann van het Brookings Research Instituut in Washington. Hij wijst erop dat ook president Bush distantie bewaard heeft tot DeLay sinds die terugtrad als fractieleider. Maar de vicepresident laat zich blijkbaar niets aan zulke overwegingen gelegen liggen, als hij meent dat iemand onder alle omstandigheden zijn steun verdient.
Cheney kan het weten, want hij staat zelf in het centrum van enkele politieke stormen. Hij is momenteel bijvoorbeeld de drijvende kracht achter de regering die zich verzet tegen een algemeen verbod op het martelen van terreurgevangenen, zoals voorgesteld door de Senaat op initiatief van Republikeins senator John McCain. Een omstreden onderwerp hier in de VS en zeker in Europa zoals minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice deze week gemerkt heeft.
Cheney is ook een van de drijvende krachten geweest achter het plan om Irak binnen te vallen, vanwege Saddam Husseins vermeende bezit van massavernietigingswapens en diens betrekkingen met de terreurorganisatie al-Qaida. De betreffende wapens werden na de invasie nooit gevonden en van de betrekkingen tussen Bagdad en al-Qaida werd ook geen spoor ontdekt. Cheney blijft echter volhouden dat die bestonden en dat dat alleen al de invasie rechtvaardigde.
Het lekken van de identiteit van CIA-agente Valerie Plame -omdat haar man scherpe kritiek leverde op het Irakbeleid van de regering-Bush- lijkt ook uit het bureau van de vicepresident te komen. Een gerechtelijk onderzoek leidde in ieder geval al tot het aftreden van zijn rechterhand Lewis Libby. Affaires genoeg voor een gewoon politicus om een goed heenkomen te zoeken en voorlopig alle publiciteit te mijden.
„Zo zit Cheney niet in elkaar. Als hij ergens voor staat dan staat hij daar ook voor en wijkt hij geen duimbreed, wat pers, media of critici ook zeggen”, aldus Alan Simpson, voormalig senator van de staat Wyoming, die al meer dan veertig jaar bevriend is met Cheney. Een factor waar Cheney zich ook weinig van lijkt aan te trekken is z’n geringe populariteit. In een recente opiniepeiling scoorde hij 19 procent waardering voor zijn beleid. Daarbij vergeleken is het dieptepunt van president Bush met 37 procent nog gunstig.
„Kijk, Bush heeft een zeker niveau van populariteit nodig, van waardering zo je wilt, om zijn politieke agenda te kunnen realiseren in de komende jaren - ook al kan hij in 2008 niet meer herkozen worden. Cheney is meer een politieke machine, een ploeg die de grond bewerkt waarop Bush moet zaaien en oogsten en die zich bij die politieke voorbereidingen niet door andere zaken laat afleiden. De hartpatiënt Cheney heeft zelf trouwens geen politieke ambities om Bush eventueel op te volgen, dus wat dat betreft hoeft hij zich ook niet al te zeer te bekommeren om z’n populariteit”, meent Simpson.
Mann onderschrijft dat. „Je kunt Cheney bewonderen of je kunt zijn politieke agenda verfoeien en zelfs binnen z’n eigen Republikeinse Partij neemt de kritiek op de vicepresident toe. Maar hij is een ongelooflijk stabiele politieke factor binnen de regering-Bush. Hij mijdt zo veel mogelijk de publiciteit; hij treedt alleen op voor bevriende groeperingen en geeft vrijwel geen interviews. Hij gaat schijnbaar onverstoorbaar zijn weg, deze Cheney, die waarschijnlijk de meest invloedrijke vicepresident in de Amerikaanse geschiedenis is”, meent Thomas Mann.