In het kader van „wetenschappelijke vangst” heeft de Japanse regering zichzelf een vergunning gegeven om de komende tijd 935 dwergvinvissen en - voor het eerst in jaren - ook tien gewone vinvissen te vangen. Het uitvaren van de walvisvloot heeft veel verontwaardiging onder tegenstanders van de jacht opgeroepen, omdat deze wordt gehouden in de Zuidelijke IJszee, dat als reservaatgebied voor de walvissen geldt.Hoewel het IWC-verdrag de vangst in beschermingsgebieden verbiedt, is deze overeenkomst „niet wettelijk bindend”, legt Veerman uit. Ook heeft de walviscommissie geen sanctiemogelijkheden tegen landen die zich niet aan de afspraken houden.

Nederland heeft Japan inmiddels per brief via de walviscommissie opgeroepen de vergunning in te trekken. Ook zal Veerman de kwestie bij de Japanse ambassadeur aankaarten bij de eerstvolgende werkgroepvergadering van de IWC in februari.

De commerciële walvisvaart is wereldwijd verboden sinds 1986. Maas in het IWC-verdrag vormt de wetenschappelijke vangst. Onder die noemer vangen IJsland en Japan, die steeds minder zin hebben om zich aan het verbod te houden, toch walvissen. Noorwegen heeft zich van meet af aan niet aan het verbod gehouden.

Het vlees van de wetenschappelijke vangsten belandt steeds openlijker in winkels en restaurants. Bij een vestiging van een Japanse fastfoodketen was deze zomer de walvisburger, een broodje dwergvinvis, te krijgen. Japan geeft toe dat de onderzoeksinstituten het walvisvlees verkopen: na de vorige jacht verdienden zij 22,1 miljoen euro met de verkoop van 1,89 miljoen kilo vlees. Hiermee wordt het onderzoek naar de zeezoogdieren betaald.

De IWC-landen proberen al enkele jaren nieuwe afspraken te maken over de walvisvaart.