Het magazijn oogt wat leeg. In de rekken liggen de laatste producten - wijnflessen, dienbladen, tosti-ijzers, dat werk. Containers gevuld met kerstpakketten staan klaar voor vertrek. Maar dat was het wel zo’n beetje. De topdrukte is net achter de rug, licht Koster toe. „November is altijd een piekmaand. Van juli tot september staat de verkoop centraal en in oktober en november is het vooral inpakken, inpakken, inpakken.”Lange tijd was het een aardig bijbaantje van Koster. Hij was altijd beheerder van een buurtsuper in Achterberg, een dorpje tussen Rhenen en Veenendaal. In 1983 begon hij met de verkoop van pakketten. Hij zag het vooral als een uitdaging om naast de supermarkt wat extra’s te doen.

Een paar jaar geleden, toen hun supermarkt te weinig omzet draaide, besloten Koster en zijn vrouw zich definitief op de kerstpakketten te richten. Koster. Special Gifts, zo heet het in de sfeervolle entree van de winkel naast hun huis. Ze verkochten dit jaar ongeveer 6000 pakketten. En die pakketten waren gevuld met 2000 verschillende producten, zowel food- als luxe non-foodartikelen.

Net als afgelopen jaren gaat het dit jaar goed met de kerstpakkettenverkoop, uitstekend zelfs. Nu al weten De Kosters dat 2005 een „topjaar” is met de hoogste omzet ooit. Zeker in november kwam het echtpaar handen tekort. Vandaar dat, behalve vaste medewerkers, de oudste kinderen samen met hun vrienden en vriendinnen meehielpen met inpakken. „Het zijn lange dagen”, zegt Koster. „Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat zijn we aan het inpakken. Maar gelukkig is het altijd erg gezellig.”

Per regio bestaan tussen kerstpakketten nogal wat verschillen. Een beetje trendy kerstpakket moet een belevenis zijn. Spannend, opwindend en vooral origineel, heel origineel. Althans: zo presenteren de verkopers in de Randstad het. Een massagepakket? Geen probleem. Een schildersezel? Alstublieft.

Maar op de Veluwe en in de Betuwe is het criterium functionaliteit. Koster: „Wij hadden dit jaar een kerstpakket rondom het thema ”400 jaar Rembrandt”. Juist met het oog op het Rembrandtjaar hebben we dat onderwerp een prominente plaats in de presentatie gegeven. Maar de verkoop valt wat tegen. Ik denk dat het in de Randstad beter zou lopen. In deze omgeving moeten de eindejaarspakketten vooral praktisch, functioneel en een beetje gezellig zijn.” Inderdaad, vult zijn vrouw aan: „Doe maar gewoon. Zo’n mentaliteit heerst hier.”

Het is voor een deel een kwestie van mentaliteit. Aan de andere kant spelen vaste patronen en gebruiken een rol. Zo zijn de eetgewoonten in de grote steden anders dan die op het platteland. „Wat de boer niet kent, hè. Ik begon ooit in een supermarkt in Wageningen. Zelfs daar was het eetpatroon al totaal anders dan in Achterberg. In de meeste steden eten ze vaak wat meer speciale producten en pasta’s. Bij ons lopen pastapakketten wat minder.”

De prijs speelt zelden een rol. Als het aan staatssecretaris Wijn van Financiën (CDA) ligt, mogen kerstpakketten zelfs nog duurder worden. Hij komt begin volgend jaar met een plan om de belastingheffing op kerstpakketten tot 70 euro te schrappen. Nu mag een werkgever zijn personeel eenmaal per jaar een belastingvrij geschenk van maximaal 35 euro geven. Als gevolg van die maatregel bieden de meeste verkopers hun eindejaarspakketten in twee categorieën aan: tot en boven 35 euro.

Volgens Koster kopen maar weinig bedrijven kerstpakketten in van minder dan 35 euro. „De gemiddelde prijs is toch al snel 50 euro. Wij verkopen soms zelfs pakketten met een waarde van 250 euro. De meeste werkgevers beseffen dat ze hun personeel moeten koesteren, zeker als het in economisch opzicht minder gaat. Op het personeel moet je niet bezuinigen”, aldus Koster.

Maar zelfs royale werkgevers hebben hun grenzen. Op een van zijn kerstshows had Koster een vinoloog ingehuurd - „altijd goed voor de sfeer om wijn te laten proeven.” Verschillende klanten toonden interesse in een speciale wijnkoffer met opdruk. „Ze wilden wel zo’n koffer, en uiteraard met de bijpassende wijn. Maar toen de beste man vertelde dat de wijn 300 euro kostte, bleek het snel gedaan met de belangstelling.”