Het enige dat in het Venezolaanse parlement ontbreekt is een oppositie. De regering van president Hugo Chavez, die Venezuela in een door petrodollars bekostigde socialistische heilstaat wil veranderen, krijgt in de nieuwe assemblé de beschikking over meer dan twee derde deel van de 167 zetels.Het staatshoofd kan straks het politieke leven moeiteloos naar zijn hand zetten. Niets weerhoudt Chavez er nog van om bijvoorbeeld de constitutioneel verankerde kieswetgeving te wijzigen, zodat hij zichzelf een onbeperkt aantal keren kan laten herverkiezen. Eerder merkte de president reeds op dat hij nog minstens tot het jaar 2021 wil aanblijven om zijn revolutie te kunnen voltooien.

Maar hoewel Chavez’ electorale triomf overweldigend, zo niet verpletterend, mag heten, bleef zij verstoken van glans. De regeringspartijen konden de verkiezing winnen dankzij de vijf grootste oppositiepartijen, die twee dagen voor de stemming hun verkiezingslijsten annuleerden in protest tegen de vermeende partijdigheid van de electorale autoriteiten. Niet alleen trokken de kandidaten van de oppositie zich terug, ook veel van hun kiezers bleven zondag thuis.

Slechts een op elke vier stemgerechtigde Venezolanen nam de moeite om een stem uit te brengen. De meeste van de ruim 9000 volledig geautomatiseerde stemlokalen zagen kiezers druppelsgewijs binnenkomen.

De Nationale Kiesraad was er zondagavond snel bij om de natie er aan te herinneren dat de teleurstellende opkomst de stemming niet minder geldig maakte omdat de grondwet bepaalt dat een verkiezing rechtsgeldigheid krijgt wanneer ten minste een achtste deel van de kiezers is komen opdagen.

President Hugo Chavez reageerde enthousiast op de stembusuitslag en verklaarde dat „de wereld” er niet aan kan twijfelen dat zijn regering de democratische wil van het Venezolaanse volk belichaamt. „In dit land vinden talrijke verkiezingen plaats die mijn mandaat telkens bekrachtigen”, aldus Chavez.

De president zei voorts dat de oppositiepartijen hun magere electorale prestaties louter aan zichzelf te danken hebben, „en aan hun meesters in Washington.” Eerder beschuldigde Chavez de Verenigde Staten van betrokkenheid bij het organiseren van de verkiezingsboycot door de oppositie.

De ongeveer 200 verkiezingswaarnemers uit het buitenland, onder wie 160 afgevaardigden van de Europese Unie, kwamen geen grootschalige fraude of andere onrechtmatigheden op het spoor en concludeerden dat de stemming eerlijk was verlopen.

Maar directrice Maria Corina Machado van Sumate -een gerenommeerde particuliere instelling die waakt over het politieke leven in het Venezuela van Chavez- noemde de verkiezing simpelweg ongeldig. „In het nieuwe parlement is slechts plaats voor één enkele partij die één enkele bevolkingsgroep vertegenwoordigt. Andersdenkenden zijn niet langer welkom. Dat is ondemocratisch”, aldus Machado.

Minister Ali Rodriguez van Buitenlandse Zaken waarschuwde zijn landgenoten evenwel voor de „gevaarlijke tendensen” van organisaties als Sumate, die volgens de bewindsman „staatsondermijnende haatcampagnes” voeren en daartoe geld ontvangen uit Washington. „Dit soort organisaties heeft geen oog voor de belangen van ons land en het welzijn van onze bevolking”, aldus minister Rodriguez.

Volgens parlementsvoorzitter Nicolas Maduro had de weigering van de oppositiepartijen om aan de verkiezingen deel te nemen niets van doen met de samenstelling van de Nationale Kiesraad. „Deze boycot was ingegeven door het feit dat de oppositie onherroepelijk afstevende op een stembusnederlaag. Om aan dit lot te ontsnappen hebben de opponenten van president Chavez afgehaakt. Nu kunnen zij vrolijk roepen dat de verkiezingen niet deugden, hoewel de buitenlandse waarnemers zelf en met eigen ogen mochten constateren dat de stemming naar behoren verliep”, aldus Maduro.

Er zit een grond van waarheid in de uitleg van de vaak nogal opvliegerige parlementsvoorzitter. Bij eerdere verkiezingen presteerden de oppositiepartijen niet bijster veel. Er bestaan geen aanwijzingen -in de vorm van opiniepeilingen- die erop duidden dat het dit keer anders zou zijn gelopen. President Chavez mag zich dan in zijn dagelijkse politieke handelen gedragen als een dictator, veel Venezolanen zien in hem een meer dan welwillende potentaat.

Dat komt niet in de laatste plaats door de vele miljarden euro’s aan meevallers uit de oliebaten, die Chavez gul verdeelt onder de minst draagkrachtige Venezolanen.

Anderzijds is het even waar dat de oppositiepartijen zelden de gelegenheid krijgen hun standpunten uiteen te zetten. Radio en televisiestations die anti-Chavezkandidaten in de ogen van de regering te veel zendtijd gunnen, krijgen prompt bezoek van belastinginspecteurs. Enkele journalisten die de afgelopen maanden oppositiekandidaten aan het woord lieten, moeten wegens laster terechtstaan.

Zeker is in elk geval dat president Chavez met de parlementsverkiezing van zondag zijn greep op het land verder verstevigt. Volgens de socioloog Tulio Hernandez van de centrale universiteit in Caracas zal het staatshoofd vooralsnog geen misbruik willen maken van de uitzonderlijke machten die hem ten deel zijn gevallen. „Chavez is zich er goed van bewust dat hij zijn eigen legitimiteit als democratisch gekozen staatshoofd niet mag ondermijnen door de oppositie helemaal uit te schakelen. Ze moeten hem natuurlijk niet kunnen dwarsbomen of anderszins tot last zijn, maar wil Chavez internationaal gezien mee blijven spreken -iets dat hij erg graag doet- dan kan de regering zich hier absoluut geen Cubaanse toestanden veroorloven”, aldus Hernandez.