„Kerken moeten zich op zieken richten”
HILVERSUM - Kerkelijke vrijwilligers moeten zich vooral richten op zwakken en zieken, vindt 55 procent van de Nederlandse bevolking. Als de kerk zou stoppen met een van haar vrijwilligerstaken, dan zou dat moeten gelden voor de opvang van asielzoekers (36 procent).
Dat blijkt uit een onderzoek van Bureau Intomart naar vrijwilligerswerk in Nederland, uitgevoerd in opdracht van de NCRV onder 1000 volwassen van 18 jaar en ouder. Ruim 500 mensen vulden een vragenlijst is. De resultaten werden maandag gepresenteerd in het televisieprogramma Schepper & co.Uit de enquête blijkt dat 28 procent van de ondervraagden vindt dat de kerk zo nodig mag stoppen met de opvang van mensen met financiële problemen. Ze zien voor de kerk vooral een rol weggelegd in de zorg voor zwakken en zieken (55 procent) en -in mindere mate- de opvang van dak- en thuislozen (23 procent).
Van de ondervraagden verricht 39 procent zelf vrijwilligerswerk. Het zijn met name hoger opgeleiden (49 procent) en 65-plussers (51 procent), die dat doen. Vrijwilligers zijn ongeveer even vaak van het mannelijk (51 procent) als van het vrouwelijke geslacht (49 procent). Ze zijn minder vaak woonachtig op het „echte platteland” en in de grote steden en relatief wat vaker te vinden in de provincies Noord- en Zuid-Holland, Gelderland, Noord-Brabant en Utrecht.
Van de ondervraagden die momenteel geen vrijwilligerswerk verrichten, heeft 43 procent dat in het verleden wel gedaan. Dat betekent dat 65 procent van de Nederlanders van 18 jaar en ouder ooit vrijwilligerswerk heeft verricht of dat momenteel doet. De meest voorkomende vorm van vrijwilligerswerk is die bij een sportclub of vereniging (40 procent). Op enige afstand volgen collecteren, administratief werk, activiteitenbegeleiding en werkzaamheden in de zorgsector.
Uit het onderzoek blijkt verder dat mannen vaker vrijwilligerswerk te verrichten op het gebied van klussen en ander technisch werk (12 procent) en dat zij met name actief zijn bij een sportclub of vereniging (50 procent). Vrouwen daarentegen houden zich vaker bezig met collecteren (26 procent), creatief werk (12 procent) en met activiteiten in de hulpverlening en de zorgsector (15 procent).
De belangrijkste motivatie voor het doen van vrijwilligerswerk is anderen te helpen. Daarnaast spelen factoren met meer eigenbelang een rol bij het kiezen voor vrijwilligerswerk. Zo geeft een kwart (24 procent) aan dat het leren kennen van mensen een belangrijke reden is om vrijwilligerswerk te doen. Voor ruim een vijfde (23 procent) is verveling of een overdaad aan tijd doorslaggevend; zij geven aan dat het doen van vrijwilligerswerk iets om handen geeft. Het zijn vooral 65-plussers die deze reden aandragen (35 procent).
Kerntaak
Dr. A. Polhuis, predikant in de hervormde gemeente Rotterdam-Zuid, schetste in de NCRV-uitzending een somber beeld over kerkelijke vrijwilligers. Gezien de vergrijzing verwacht hij dat de Nederlandse kerken binnen afzienbare tijd ophouden hoofdleverancier van vrijwilligers te zijn. Hij pleit er daarom voor dat kerken stoppen met allerlei activiteiten en zich toeleggen op hun kerntaak: mensen trekken.
Dr. Polhuis: „De kerk moet in eerste instantie werken aan het voortbestaan en het Evangelie van Jezus Christus verkondigen. Mensen betrekken bij waarden zoals barmhartigheid en naastenliefde. Te lang hebben wij gedacht dat door vooral te doen, mensen wel naar onze kerken komen. Onderzoek wijst uit dat dát in de afgelopen decennia niet is gebeurd.”
Vrijwilligers rekruteren kost ds. H. G. J. van Dolder, predikant van de hervormde gemeente van Rotterdam-Delfshaven, veel minder moeite. „We hebben het geluk, of de zegen, dat we een jonge studentenkerk zijn. De oudere generatie slinkt hard. Van mijn kerkgangers is driekwart tussen de 25 en de 40 jaar. Daar moeten wij onze vrijwilligers uit putten. Ze zijn het kapitaal van de kerk.”
Zijn gemeente is een kerkelijk inloophuis gestart, waarbij zo’n honderd vrijwilligers betrokken zijn. „De vrijwilligers, vooral jongeren, hebben er behoefte aan ergens bij te horen. Jongeren zijn wel degelijk gemotiveerd, als de klus maar concreet en behapbaar is. Aan de bereidheid ligt het niet”, aldus ds. Van Dolder.
Jel Engelen van Civiq, een adviesbureau voor vrijwillige inzet, weet uit ervaring dat kerkenwerk voor asielzoekers „weinig populair” is. Zij wijt dit aan een verharding van de samenleving. „Vrijwilligerswerk moet leuk zijn, een goed doel dienen en een hoge aaibaarheidsfactor hebben.”
De NCRV hoopt door het verrichtte onderzoek en radio- en televisieprogramma’s deze week „samen met Civiq zo veel mogelijk mensen te werven voor vrijwilligerswerk.”
