Mohammed B. onbetwist middelpunt Hofstadgroep
AMSTERDAM (ANP) – Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh, is het onbetwiste middelpunt van de Hofstadgroep. Dat bleek maandag andermaal tijdens de eerste dag van het proces tegen de veertien leden van het vermeende terreurnetwerk. B. schitterde maandag in het extra beveiligde gerechtsgebouw in Amsterdam door afwezigheid, zijn naam ging veelvuldig over de tong.
Zijn geschriften die zijn verspreid onder de leden van de Hofstadgroep kwamen uitvoerig aan bod, net als de huiskamerbijeenkomsten in de woning van B. in Amsterdam–West. Volgens islamoloog R. Peters, die de geschriften heeft onderzocht en werd gehoord als deskundige, heeft B. pas vlak voor de moord op Van Gogh opgeroepen tot het doden en stelen van ongelovigen. Voor die tijd repte B. in zijn geschriften wel over haat en geweld, maar riep hij de jongens die nu terecht staan, niet op tot het plegen van geweld.De open brief aan het Nederlandse volk, die B. achterliet op het lichaam van Van Gogh op 2 november vorig jaar, is volgens Peters een regelrechte oorlogsverklaring aan de Nederlandse democratische rechtsorde. Hij zei dat er sprake was van een vorm van samenwerking door een duidelijke uitwisseling van bestanden tussen verdachten. Sommige werden gebruikt als scholing en als ideologisch discussiemateriaal.
Verdachte Zakaria T. vroeg Peters of degenen die extremistisch materiaal in hun bezit hebben ook per definitie als extremist moeten worden aangemerkt. De deskundige beantwoordde die vraag ontkennend. Volgens verdachte Zine A. is Peters „niet geschikt om de waarheid te vinden. Daar is een echte moslim voor nodig". Jason W., aangehouden in het Haagse Laakkwartier, wilde van Peters weten of hij kon bevestigen dat het geoorloofd is in navolging van de profeet Mohammed ongelovigen te onthoofden met een zwaard. De deskundige antwoordde dat bevestigend.
De 27–jarige B. die al levenslang heeft voor de moord op Van Gogh kan geen straf meer krijgen. De rechtbank behandelt donderdag zijn aandeel in dit proces. Hoewel B. niet wilde komen, moet hij toch verschijnen van de rechtbank. Bij aanvang van het proces maandag waren acht van de veertien verdachten aanwezig. Allen moeten tijdens de behandeling van hun individuele zaak in de zaal zitten.
De rechtbank begon maandag met een poging tot het horen van getuige Malika, een 17–jarig meisje dat in augustus bij de politie voor een aantal verdachten belastend heeft verklaard. Zij zweeg in alle talen. Zelfs vragen over haar personalia liet zij onbeantwoord.
Malika werd sinds vorige week in gijzeling gehouden, nadat zij eveneens had geweigerd te verklaren bij de rechter–commissaris. Via de gijzeling hadden het openbaar ministerie en een aantal advocaten de jonge vrouw op andere gedachten willen brengen. Zij volhardde echter. De rechtbank hief de gijzeling maandag op, omdat het rechtscollege niet verwachtte dat Malika alsnog bereid zou zijn te verklaren.
De jonge vrouw staat in verband met in elk geval twee verdachten van het Hofstadnetwerk, onder wie Nouriddin El F. Die was bij zijn arrestatie in juni in het bezit van een doorgeladen machinepistool. Malika en Nouriddin zouden volgens islamitisch gebruik in het najaar van 2004 door Mohammed B. zijn gehuwd.
De rechtbank hield Malika haar politieverklaring voor. Ze zou de politie hebben verteld hoe Nouriddin voordeed hoe je mensen de keel moest doorsnijden. Ook zou hij haar hebben verteld dat ze met een auto vol explosieven een winkelcentrum zouden inrijden. Nouriddin vertelde Malika ook dat Theo van Gogh en Tweede Kamerlid Hirsi Ali dood moesten. Binnen de Hofstadgroep is echter nooit concreet over moordplannen gepraat, aldus Malika bij de politie.
Vorige maand zou bij Malika thuis een brief zijn bezorgd waarin ze wordt gewaarschuwd en opgeroepen haar getuigenis in te trekken of aan te passen. Malika moet Allah vrezen tijdens de ontmoeting op de dag des oordeels. „Moge Allah jou leiden en anders jouw rug breken", staat in de brief, die de voorzitter van de rechtbank, A. de Boer, deels voorlas. A. Meijer, de raadsvrouw van Malika, zei dat de weigering om te verklaren niets te maken heeft met deze zogenoemde dreigbrief.
Volgens officier van justitie K. Plooy is Malika’s politieverklaring nog steeds bruikbaar en is haar daarop volgende zwijgzaamheid geen probleem voor de bewijsvoering, omdat haar verhaal wordt ondersteund door andere getuigen.
Dinsdag wordt het proces voortgezet. Dan komen verzoeken van advocaten aan de orde tot het nader horen van getuigen.