Leger vrijwel zeker naar Afghanistan
DEN HAAG - Het kabinet zal vrijwel zeker toch 1100 militairen naar de Afghaanse provincie Uruzgan sturen om vanaf volgend jaar juni gedurende twee jaar bij te dragen aan de wederopbouw van het land.
De twijfels die premier Balkenende en de ministers Bot (Buitenlandse Zaken) en Kamp (Defensie) deze week nog hadden, zijn grotendeels verdwenen na belangrijke toezeggingen gisteren van de NAVO. Dat melden bronnen rond het kabinet.Mogelijk neemt het kabinet vrijdag al een principebesluit over de missie, anders gebeurt dat volgende week. De hoogste Nederlandse militair, commandant der strijdkrachten generaal D. Berlijn, kwam gisteren met een lijstje van zestien punten bij de NAVO-commandant voor Europa, de Amerikaanse viersterrengeneraal James Jones. Op alle zestien punten van „militaire, juridische en politieke aard” kwamen „bevredigende antwoorden”, aldus bronnen rond het kabinet. „De druk van Nederland heeft gewerkt, de weg is nu open voor de missie naar Uruzgan”, stellen bronnen.
Minister Bot zei donderdag nog enigszins voorzichtig dat er „een aantal positieve toezeggingen is gedaan.” Maar op achtergrondbasis stellen bronnen rond het kabinet dat „alle zestien punten” van Bot en Kamp „naar tevredenheid” zijn beantwoord.
Zo is afgesproken dat er een compleet nieuwe gevangenis wordt gebouwd voor gevangenen die door militairen van de internationale troepenmacht ISAF, waar de Nederlanders ook onder komen te vallen, worden gemaakt. Het Rode Kruis krijgt onbeperkt toegang tot deze gevangenis, die onder verantwoordelijkheid van de Afghaanse president Karzai valt.
Ook de veiligheidsgaranties voor de Nederlandse militairen zijn afdoende. Overigens zal het versterkte bataljon van de landmacht waarschijnlijk ondersteuning krijgen van eigen, Nederlandse Apachegevechtshelikopters en F16-gevechtsvliegtuigen. Alleen de transporthelikopters worden geleverd door NAVO-bondgenoten.
Het kabinet kiest ervoor om de missie toch te laten doorgaan, ondanks de nog geringe steun in de Tweede Kamer. De regeringspartijen CDA, VVD en D66 zullen naar verwachting het kabinet volgen, maar de oppositie is tegen. „Het kabinet moet er niet optimistisch over zijn dat wij alsnog zullen instemmen”, zei PvdA-fractievoorzitter Bos donderdag.
Zijn grootste grief is de dreigende vermenging van de twee militaire operaties in Afghanistan: de missie voor wederopbouw van het land onder de vlag van ISAF, en de door Amerikanen geleide jacht op Taliban- en al-Qaida-strijders (Operatie Enduring Freedom).
De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) schetste onlangs de risico’s voor de Nederlandse militairen, maar volgens generaal Berlijn is de missie wel degelijk haalbaar en uitvoerbaar. NAVO-generaal Jones zegde hem donderdag toe dat de provincie Uruzgan voor de komst van de Nederlanders dusdanig is ontdaan van terroristen, dat de Nederlanders met de hun bekende ”Dutch approach” in het gebied kunnen opereren. Dat betekent dat de Nederlanders net als eerder in Irak in open terreinwagens zullen rondrijden.
De vakbonden voor militairen maken zich nog zorgen over de operatie. FNV-bond AFMP riep het kabinet er gisteren toe op van de missie af te zien.
Het is voor het eerst dat de AFMP al vóór een kabinetsbesluit een negatief advies geeft. Voorzitter W. van den Burg van de AFMP (met 25.000 leden de grootste vakbond voor militairen) beseft dat zijn oproep donderdag aan het kabinet uniek is. „Maar de omstandigheden zijn ook uniek. Deze missie moet niet doorgaan. Niet omdat het gevaarlijk is in Uruzgan, maar omdat de scheiding tussen de missies van de internationale troepenmacht ISAF en die van de terroristenjacht Operatie Enduring Freedom flinterdun is.”