De bank is beducht voor inflatiegevaar. „Voorkomen is beter dan genezen", aldus Trichet eerder deze maand.De financiële markten verwachten dat het belangrijkste tarief, de herfinancieringsrente, omhoog gaat van 2 procent naar 2,25 procent. Het zou de eerste wijziging zijn sinds juni 2003 en de eerste verhoging in ruim vijf jaar. Begin oktober 2000 bereikte het tarief een hoogtepunt van 4,75 procent.

Trichet gaf bijna twee weken geleden een duidelijk signaal dat de rente omhoog gaat. „Na tweeëneenhalf jaar historisch lage rentetarieven te hebben gehandhaafd, denk ik dat we klaar staan om een besluit over de rente te nemen". Enkele dagen later zei hij dat een rentemaatregel niet het begin hoeft te zijn van een reeks renteverhogingen, zoals de Verenigde Staten de afgelopen periode hebben gekend. Het belangrijkste tarief in de VS is sinds vorig jaar juni in twaalf stappen opgetrokken van 1 tot 4 procent.

Het Amerikaanse stelsel van centrale banken kon de rente geleidelijk optrekken zonder de groei van de economie te verstoren. In de eurozone is de situatie anders. De economische groei is veel geringer en het herstel is nog pril. De vrees bestaat dat een renteverhoging de opleving van de economie in de kiem zal smoren. Voor de Europese ministers van Financiën was dat begin november aanleiding de ECB te vragen „geen overhaaste monetaire maatregelen te nemen".

De voorzitter van de ministerraad, de Luxemburger Jean–Claude Juncker, zei deze week nog dat een renteverhoging „niet absoluut noodzakelijk is". Ook de Franse minister van Financiën, Thierry Breton, vroeg zich openlijk af waarom de rente omhoog zou moeten. „Ik zie de inflatie niet aantrekken, noch in Frankrijk noch in de eurozone".

Dat politici de rente graag zo laag mogelijk houden, is niet verrassend. In dit geval hebben ze wel de steun van de gezaghebbende Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Deze ’denktank’ van de industrielanden zegt in zijn dinsdag verschenen halfjaarlijkse rapport dat het nog te vroeg is voor een renteverhoging in de eurozone. Volgens de OESO is het beter het huidige lage tarief nog enkele kwartalen te handhaven.

De ECB is echter al enige tijd bezorgd over de toename van de inflatie. Die is vooral het gevolg van de sterke stijging van de olieprijzen, die de afgelopen weken overigens wel zijn teruggezakt. Nu de economie wat aantrekt, denkt de ECB de rente zonder al te veel schade te kunnen verhogen. Een tarief van 2,25 procent is historisch gezien nog steeds zeer laag en in principe stimulerend voor de economie.

Al zou de ECB alsnog willen afzien van een renteverhoging, de bank kan na de uitspraken van Trichet eigenlijk niet meer terug. Het uitblijven van een renteverhoging zou nu gezichtsverlies en twijfels over de onafhankelijkheid van de bank opleveren. Dat zou wel eens schadelijker voor de Europese economie kunnen zijn dan het effect van een rentemaatregel.

De vraag is nog tot welk niveau de rente gaat stijgen. Trichet heeft dan wel gezegd dat een verhoging niet het begin van een reeks hoeft te zijn, maar dat het bij een stapje van 0,25 procentpunt blijft is onwaarschijnlijk. De meeste economen verwachten dat de rente nog wat verder omhoog gaat naar 2,5 of 2,75 procent, historisch gezien nog steeds een laag niveau.