Een 41-jarige medewerker van de gemeente Gubbio moet 11.000 euro betalen wegens haar veelvuldig cappuccino drinken tijdens werktijd en buiten het gemeentehuis. Dat bepaalde de rechtbank van de Italiaanse rekenkamer deze week.De vrouw werd ruim twee jaar geleden betrapt tijdens een routinecontrole op de werkplek. Controleurs klokten haar afwezigheid op een uur en vijf minuten. De vrouw verdedigde zich door te zeggen dat ze de koffiepauze nodig had om „psychologisch-fysisch te herstellen.” „Zo’n pauze”, zei de beambte, „komt alleen maar de productiviteit ten goede.”

Haar werkgever, de gemeente Gubbio in Midden-Italië, had daar echter andere ideeën bij. Gubbio berekende dat de vrouw in haar vijf jaar diensttijd gemiddeld 45 minuten per dag vrij nam om koffie te drinken en bij te kletsen in de bar. De gemeente leed door haar handelen een schade van 5000 euro, meende de rekenkamer, die de vrouw nog extra 6000 euro boete oplegde omdat ook „imago en prestige” van Gubbio waren aangetast.

„De cappuccinopauze op de late ochtend is voor overheidsmedewerkers zo gewoon dat het bijna als pauze is ingesteld”, hanteerde de vrouwelijke ambtenaar nog als excuus. Maar dat argument werd door haar collega’s van tafel geveegd. Die wisten niet hoe snel ze een brief moesten opstellen waarin ze van hun collega afstand namen. Ze betoogden dat zíj nooit zomaar van hun werkplek wegliepen voor een lange pauze.

De gemiddelde Italiaan weet wel beter. Dat overheidsdienaren het in het algemeen niet nauw nemen met hun werktijden, is in Italië geen goedkoop cliché maar werkelijkheid. De bureaucratische traagheid van de Italiaanse overheid -op lokaal en nationaal niveau- is mede het gevolg van ongeautoriseerde afwezigheid van personeel. Het zogenaamde absenteïsme -een gangbaar woord in het Italiaans vocabulaire- is een groot probleem bij de Italiaanse overheid.

Tegen medewerkers die het niet nauw nemen met de arbeidsethos is nauwelijks op te treden. Wie eenmaal een vaste baan heeft, bezit een contract tot aan zijn pensioen. Een overheidsbaan is zeer gewild om de zekerheid die het biedt. Nogal wat ambtenaren werken daarnaast nog bij voor zichzelf en dan vaak met een serieuzere instelling. De uitspraak van de Italiaanse rekenkamer komt bij de ambtenaren dan ook aan alsof de Vesuvius is uitgebarsten.