Denemarken schroeft integratie-eisen op
KOPENHAGEN - Denemarken schroeft de integratie-eisen die aan allochtonen worden gesteld, verder op. In een nieuwe poging om zich verscherpende scheidslijnen tussen immigranten met een moslimachtergrond en hun nakomelingen en de ’gewone’ burgerij te voorkomen, worden voortaan garanties verlangd dat men de grondwaarden van de samenleving niet alleen onderschrijft, maar ook actief bijdraagt om die in stand te houden.
Zogenoemde medeburger- en integratiecontracten moeten ervoor gaan zorgen dat de betrokkenen zich ook daadwerkelijk aan de integratie-eisen zullen houden, op straffe van intrekking van bijstandsuitkeringen en verblijfsvergunningen.Een en ander is vastgelegd in een tussen de conservatieve en liberale regeringspartijen gesloten akkoord, dat deze week wordt behandeld in het parlement. Gezien de overeenstemming tussen de bedoelde partijen lijdt het geen twijfel dat het beleid erdoor komt. Zelfs de sociaaldemocratische oppositie heeft er de facto nauwelijks iets tegen. Daarmee wordt de enorme politieke consensus onderstreept waarmee de Denen de strijd willen aanbinden met de zogenaamde segregatie.
Sinds het aantreden van het liberaalconservatieve kabinet in december 2001 zijn alle taboes ten aanzien van het immigratievraagstuk stuk voor stuk overboord gezet en wordt links en rechts erkend dat er in het verleden al te gemakkelijk is heengestapt over zaken als gettovorming en marginalisering van grote allochtone jongerengroepen.
Dat heeft de afgelopen vier jaar weliswaar bij voorbaat geresulteerd in de meest strikte immigratie- en integratiewetten van Europa, maar volgens de politici zijn de gerealiseerde verbeteringen in de praktijk verre van voldoende gebleken. De kloof tussen autochtone Denen en ”buitenlanders” en ”vluchtelingen”, zoals de bedoelde bevolkingsgroepen in het dagelijkse spraakgebruik gemakshalve worden aangeduid, is er ook niet minder diep door geworden.
Dat laatste heeft mede te maken met de groeiende radicalisering van sommige moslimgroeperingen, wat onlangs bijvoorbeeld leidde tot felle met terreurdreigementen gepaard gaande protesten tegen een dagblad dat tekeningen had gepubliceerd van de profeet Mohammed. De krant in kwestie beroept zich op de vrijheid van meningsuiting, maar de moslims beroepen zich daarentegen op de koran, volgens welke de profeet niet mag worden afgebeeld.
De deelname van Denemarken aan de oorlog tegen het Irak van Saddam Hussein in 2003 en de specifieke Deense politieke constellatie hebben echter eveneens een rol gespeeld bij de groei van de tegenstellingen. De rechts-populistische Deense Volkspartij zorgt er voortdurend voor dat de discussie gaande blijft. De dreiging van nog meer electorale aanhang voor deze partij houdt het overige politieke establishment alert. Om harde eisen aan ”buitenlanders” en ”vluchtelingen” kan daarom geen enkele grote partij meer heen zonder het gevaar te lopen bij de eerste de beste verkiezingen een flink aantal zetels in te moeten leveren.
„Een nieuwe kans voor iedereen” heet het nieuwe integratiebeleid dat tegen deze achtergrond in wetgeving zal worden omgezet. Concreet betekent dit dat buitenlanders koste wat kost moeten zien dat ze aan het werk komen. Jongeren moeten ervoor zorgen dat ze zich via een beroepsopleiding bekwamen voor een plaatsje in de samenleving. In het integratiecontract worden de beroeps- of opleidingsdoelen per persoon nader omschreven. De controle op de uitvoering is in handen van de gemeentelijke overheden.
Dat uiteindelijk de sociaaldemocratische oppositie haar handen toch formeel af heeft getrokken van het politieke akkoord komt doordat zij struikelde over één speciaal onderdeel inzake het recht op bijstandsuitkeringen voor de categorie mensen die door allerlei oorzaken waarschijnlijk vrijwel nooit werk zullen kunnen vinden. In het akkoord verliest ook deze moeilijke categorie het bedoelde uitkeringsrecht, maar dat ging de sociaaldemocraten dan toch net iets te ver. „Maar we staan nog steeds achter de intenties van het integratieakkoord. Wij zijn bereid om een strakke koers te volgen als dat noodzakelijk blijkt”, onderstreept fractiewoordvoerder Henrik Sass Larsen van de Arbeiderspartij.
Immigranten zullen in combinatie met het integratiecontract ook worden verplicht een verklaring te ondertekenen waaruit blijkt dat ze instemmen met de fundamentele beginselen en waarden van de maatschappij. Daarbij gaat het om onder meer aanvaarding van de democratie en respect voor de bestaande wetgeving.
Tevens echter dient men te verklaren dat men de Deense taal wil leren en dat men bijvoorbeeld accepteert dat sprake is van gelijkberechtiging van man en vrouw. De bedoeling is dat zo voor immigranten de voorwaarden tot stand komen „waaronder zij op gelijke voet met andere burgers deelnemen aan het politieke, economische, sociale, religieuze en culturele leven”, zo heet het in de toelichting bij het omvangrijke maatregelenpakket.