Langs de kust van Long Island bij New York werden enkele beenderen gevonden. Aanvankelijk werd de politie erbij gehaald, maar al gauw vond men ook nog enkele oude gebruiksvoorwerpen. Het bleek om een voormalige begraafplaats van indianen te gaan, tussen de 500 en de 700 jaar oud volgens David Bernstein, directeur van het Archeologisch Instituut van de Stone Brook University.„Wij zien dat vaker de laatste jaren. Door de klimaatsverandering stijgt het waterpeil. Daardoor worden fundamenten van oude vestigingen als het ware schoongespoeld. Zo vinden wij hier langs de kust sporen van de oude indianencultuur terug”, aldus Bernstein.

Klimaatsverandering was ook de focus van dr. Joerg Schaefer van de New Yorkse Columbia University, die hier onlangs met enkele assistenten bezig was kleine stukjes rots weg te kappen van een enorme rotsformatie in Central Park in Manhattan. Is Central Park langzamerhand niet genoeg bestudeerd? „Eigenlijk bestuderen wij Central Park niet, maar het ijs. En dan zijn wij vooral geïnteresseerd in de vraag wanneer het is gesmolten”, antwoordde Schaefer.

Welk ijs, als ik vragen mag. „Wel, weet u, enkele duizenden jaren geleden hadden wij hier niet kunnen lopen. New York en de wijde omgeving lagen toen onder de Laurentius-ijskap. Die begon zo’n 18.000 jaar geleden te smelten. Daarvan vinden wij hier in Central Park tal van sporen terug. Toen de ijskap smolt, kwam er kosmische straling op het gesteente dat bloot kwam te liggen.

Die straling creëerde het isotoop beryllium-10 in kwarts. Wij weten de halveringstijd (het tempo waarin de radioactiviteit afneemt, KC) van beryllium-10 en kunnen dus op ongeveer 500 jaar nauwkeurig vaststellen wanneer het ijs begon te smelten. Dat geeft ons aanwijzingen over de klimaatsverandering toen en misschien ook over de huidige klimaatsverandering”, aldus Schaefer.

Hij benadrukt dat het hier om een wereldwijd onderzoek gaat. „We doen hetzelfde onderzoek in Zwitserland, Tibet, Nieuw-Zeeland en hier bij ons in het zuiden van de VS.” Wetenschappers hopen zo nauwkeurig mogelijk vast te stellen wanneer de Laurentiusijskap en andere ijskappen begonnen te smelten. Dat leidt mogelijk tot aanwijzingen over de oorzaak of oorzaken die toen tot klimaatsverandering geleid hebben.

Zijn er mogelijke parallellen met onze huidige tijd? „Misschien, misschien ook niet. Mogelijk is de Laurentiusijskap sneller gesmolten dan wij denken. Als dat nu weer gebeurt met het ijs van bijvoorbeeld de poolgebieden Alaska en Groenland, kan volgens sommige collega’s de warme Golfstroom worden afgesneden. Dat zou dan voor jullie in Europa betekenen dat jullie mogelijk een nieuwe ijstijd tegemoet gaan. Maar dat is voorlopig allemaal nog maar speculatie”, aldus Schaefer.

Klimaatsverandering, nieuwe ijstijden. Alarmerende perspectieven van een wetenschapper die zichzelf een geochemicus noemt. Een vriendelijke geochemicus overigens, want hij voegt er geruststellend aan toe dat het nog wel „een paar eeuwen” kan duren voordat Europa onder een nieuwe ijskap wordt bedekt. Een twijfelachtige geruststelling.