Dit visvignet verwijst naar het christelijk geloof en de boodschap van het Evangelie. Met dat teken willen de eigenaars van die voertuigen zich onderscheiden van andere autobezitters. Hoe moeten wij tegen dit verschijnsel aankijken? Wordt het niet tijd dat alle christelijke kerkgangers -zeker ook uit de gereformeerde gezindte- op die wijze het christelijk geloof openlijk in de maatschappij belijden?Het visteken als symbool van het christelijk geloof stamt uit de eerste tijd van het christendom. Waarom de vis? In het Grieks, de taal van het Nieuwe Testament, bestaat het woord voor vis uit vijf letters. Deze vormen de beginletters van woorden die in het Nederlands vertaald luiden: Jezus Christus, de Zoon van God, de Zaligmaker. In deze vijf woorden en in de beginletters daarvan is de kern van de Bijbelse boodschap weergegeven. Op deze wijze stond de vis voor het christelijk geloof.

In de eerste eeuwen was de visfiguur een centraal gegeven in de christelijke kunst. Daarbij fungeerde het in tijden van vervolging en druk als een herkenningsteken. Door middel van dat teken konden christenen elkaar herkennen. Soms tekende men zogenaamd terloops een vis. Uit de reactie van de ander kon men dan opmaken of die dat herkende of niet. Voorzichtigheid was toen geboden.
Hedendaagse functie

Het visvignet vervult tegenwoordig een geheel andere functie dan in de eerste tijd van het christendom. Toen was het visteken gericht op medechristenen, nu is het omgekeerd bedoeld voor buitenstaanders. De interne betekenis is een externe geworden. Weliswaar zou men daartegen in kunnen brengen dat christenen elkaar op deze wijze tegenwoordig ook herkennen. Op zichzelf is dat juist, maar wat is de waarde van zo’n herkenning? Aangezien beide chauffeurs deelnemen aan het verkeer, is het geen optie om te stoppen en een praatje met elkaar te maken. De herkenning blijft beperkt tot een flits: „O, dat is een medechristen”, zonder dat dit ook maar enig gevolg heeft. In feite betekenisloos dus.

Het visvignet achter op auto’s is welbeschouwd een christelijk alternatief voor een werelds gebruik. Achter in of achter op auto’s zijn vaak symbolen of teksten zichtbaar die aangeven waar het hart of althans de bijzondere belangstelling van de autobezitter naar uitgaat. Zo laten voetbalfans op deze wijze weten welke club hun voorkeur heeft. Door het teken van de vis komen christenen er openlijk voor uit dat hun hart naar de Heere uitgaat en roepen zij op deze wijze anderen op diezelfde keuze te maken.
Zich niet schamen

Vanuit de reformatorische hoek wordt nogal eens geschamperd: Dat is echt iets van en voor evangelischen. Mijn reactie hierop is: Wat doen reformatorischen eraan om openlijk voor de Heere, Zijn Woord en Zijn dienst uit te komen? Ontbreekt niet veel te veel het besef in de gereformeerde gezindte dat het een goddelijke roeping is om Gods Naam te belijden in het midden van een krom en verdraaid geslacht? Hoe vaak gebeurt het niet dat mensen trouw twee keer per zondag in een reformatorische kerk zitten en door de week op hun werk niet eens bidden en danken voor en na het eten? Wij zijn pas gerechtigd kritiek te hebben als wijzelf trachten te voldoen aan het gebod van Christus om Hem te belijden voor de mensen.
Beoordeling

Het is positief wanneer men zich voor het Evangelie van Christus niet schaamt. Maar ik vraag mij af of een visvignet op een auto wel de juiste manier is. In de eerste plaats gebruikt men dat heel anders dan de eerste christenen: extern in plaats van intern. Mijns inziens zou men dan een ander symbool moeten gebruiken, bijvoorbeeld van het kruis. Denk aan het zogenaamde hugenotenkruisje. In de tweede plaats vind ik een autovignet optochtelijk en vrijblijvend. Bijbels gezien getuig en belijd je wanneer je erover en nog liever eruit spreekt en ernaar handelt. In hoeverre bereik je ooit echt iemand met een vignet? Ik zie daarom veel meer in het getuigen door middel van woorden en daden. Zo’n getuigenis leeft. Een visvignet niet.

Daar komt nog iets bij. Wie door middel van zo’n vignet ’showt’ met zijn geloof, moet er wel naar handelen, in dit geval naar rijden. Persoonlijk is het mij al diverse malen overkomen dat een auto mij, terwijl ik me aan de snelheidslimiet hield, op de snelweg voorbijscheurde. Wanneer ik dat dan hoofdschuddend aanzag, vielen mijn ogen op… een visvignet. Of een auto haalde mij op onverantwoorde wijze in en de chauffeur moest zich opeens tussen mij en mijn voorganger wringen, omdat er een tegenligger aankwam.

Je gelooft je ogen niet als je dan het teken van de vis ontwaart. Zelf kan ik dat als gereformeerd christen theologisch nog wel een plaats geven, maar wat zal de reactie van wereldlingen zijn? Men kan beter geen visvignet op zijn auto aanbrengen, maar wie het toch doet, rijde ernaar!

opinie voetnoot (u490(De auteur is predikant van de hersteld hervormde gemeente te Nederhemert en bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam vanwege de Hersteld Hervormde Kerk.