Bovendien willen sommige mensen zelf terug naar hun vaderland. Eventueel worden de illegalen gedwongen uitgezet.Dat zei minister Verdonk van Vreemdelingenzaken donderdag in het spoeddebat in de Tweede Kamer over de opvang van overlevenden van de brand.

Aanvankelijk zouden alle uitzettingen worden opgeschort zolang het onderzoek duurt. Volgens Verdonk is dat niet nodig en kan het merendeel van de overlevenden Nederland verlaten. „Die mensen zaten in Schiphol om uitgezet te worden en daar is niets aan veranderd.”

PvdA, SP en GroenLinks reageerden woedend op Verdonks mededeling dat ze de uitzettingen hervat. SP en GroenLinks hadden juist aangedrongen op een pardon voor de in hun ogen getraumatiseerde vreemdelingen. Ook directeur E. Nazarski van VluchtelingenWerk Nederland vindt het „onbegrijpelijk” dat Verdonk zo kort na het drama weer betrokkenen gaat uitzetten. Hij vroeg zich af wat het belang van Nederland daarvan is. „Laat de mensen het toch eerst even verwerken allemaal.”

De bewindsvrouw beloofde dat bij uitzetting altijd sprake is van individuele waarborgen. Ze zegde de Kamer toe dat ze een zorgvuldige, individuele afweging zal maken, waarbij ze alle factoren over de calamiteit op basis van het oordeel van deskundigen zal laten meewegen. Een motie van D66 om haar daarop vast te pinnen, werd door de Kamer aangenomen.

Aanleiding voor het spoeddebat van donderdag waren de aanhoudende signalen dat de zorg en de behandeling van de 248 overlevenden niet goed zou zijn. Ze zouden geen psychische zorg krijgen terwijl die wel toegezegd was, ze kregen weinig gelegenheid om bezoek te ontvangen en te bellen en geen schone kleding. Ook zijn ze angstig voor opsluiting en voor herhaling van de gebeurtenissen.

Minister Donner van Justitie greep het debat aan om misverstanden recht te zetten. De opvang is volgens hem goed geregeld en de illegale vreemdelingen zijn maximaal begeleid. Donner stelde dat alle illegalen na hun overplaatsing direct een intakegesprek hebben gekregen waarbij is gekeken of contact met een psycholoog wenselijk was.

Verder hadden de betrokkenen onbeperkt bezoek, mochten ze onbeperkt bellen of telefoneren met een kaart en kregen ze andere kleding en een avondprogramma. De minister beloofde wel dat hij de Inspectie voor de Gezondheidszorg gaat vragen of zij de gang van zaken kan onderzoeken. GroenLinks had daarom gevraagd.

Verdonk kondigde donderdag aan in beroep te gaan tegen de uitspraak van een rechter dat twee gedetineerden onvoldoende hulp hebben gekregen. Volgens haar is er bewijs dat de vreemdelingen wél goed zijn opgevangen.

De Tweede Kamer was in verwarring over de tegenstrijdige beweringen over de opvang. Volgens Donner kon die onder meer ontstaan doordat betrokkenen soms ook in de war waren en de overgangssituatie voor hen niet helder was. Onder meer D66 stoorde zich eraan dat de minister de bal op deze manier terugkaatste. „Het is een zorg en verantwoordelijkheid die de Kamer moet nemen”, aldus Lambrechts (D66). Donner zei dat hij de Kamer niets verweet.