Onder aanvoering van Frankrijk en Zweden wil de Europese Unie de maximale strafmaat voor het bezit van kleine hoeveelheden drugs oprekken tot ten minste een jaar. Nu geldt in Nederland daarvoor een straf van twee maanden.

Minister Korthals van Justitie heeft tijdens overleg met zijn EU-collega’s in Luxemburg een besluit voorlopig kunnen opschorten. In Luxemburg lag donderdag een voorstel op tafel om de strafmaat voor drugshandel en het bezit van grote partijen verdovende middelen fors te verhogen tot een maximumstraf die in alle EU-lidstaten ten minste tussen de vijf en de tien jaar zou bedragen.

Voor kleine hoeveelheden zou het gaan om een maximumstraf van zeker een jaar. Nederland wilde echter een uitzondering bedingen voor bezitters van 5 gram cannabis of minder. Dat stuitte echter op groot verzet van Frankrijk en Zweden.

Beide EU-lidstaten voerden halverwege de jaren negentig al een hevige strijd tegen het Nederlandse drugsbeleid. Vooral de Franse president Chirac was toen bijzonder gebeten op Nederland. Pas na een gesprek in een autobus op de EU-top in Dublin kwamen Chirac en premier Kok tot een akkoord, waardoor Nederland het gedoogbeleid kon handhaven.

Korthals vreesde donderdag dat nieuw verzet van Frankrijk en Zweden zou leiden tot een ondermijning van het Nederlandse drugsbeleid. Dat zou op termijn het einde van de coffeeshops kunnen inhouden. De minister wees een tegemoetkoming van huidig EU-voorzitter Spanje om pas in 2006 de Nederlandse uitzondering voor het bezit van kleine hoeveelheden cannabis onder de strengere regels te laten vallen, van de hand.

De komende EU-voorzitter, Denemarken, moet nu een oplossing vinden. Dat wordt volgens Korthals „nog een flinke klus.” De nieuwe Franse minister van Justitie, Perben, was donderdag niet aanwezig in Luxemburg. Korthals zegt niet te weten of Frankrijk eigenlijk wil wachten tot er een nieuwe Nederlandse regering is, die mogelijk zelf ook strenger wil optreden tegen het gebruik van softdrugs.

Korthals verwacht niet dat de discussie onder Deens voorzitterschap erg veel vertraging zal oplopen. De bewindsman vindt het uitstel „jammer, omdat we nu voorlopig ook niet tot een strengere aanpak van de georganiseerde criminaliteit op het gebied van drugshandel kunnen komen.” Het coffeeshopbeleid blijft voor hem echter recht overeind. „Onderzoek wijst uit dat in Nederland niet veel meer cannabis wordt gebruikt dan in Zweden, waar men heel streng optreedt.”