Commissaris Olli Rehn (Uitbreiding) presenteerde woensdagmiddag in Brussel de jaarlijkse rapportage over de situatie in de landen die op de nominatie staan om ooit aan te sluiten. Vooral Macedonië boekt flinke vorderingen. Rehn meent dat daar inmiddels sprake is van een stabiele democratie en een goed functionerende multietnische samenleving.” De Fin noemt dat een opmerkelijke prestatie.”Hij beveelt aan met deze natie een volgende fase te betreden op het traject naar uiteindelijk het volwaardige lidmaatschap. In december zullen de EUregeringsleiders hierover beslissen. Een streefdatum voor het begin van de toetredingsonderhandelingen blijft vooralsnog achterwege.

Nog maar vier jaar geleden verkeerde Macedonië op de rand van een burgeroorlog. Er braken toen gevechten uit tussen het leger en de Albanese minderheid. Ingrijpen van EU en NAVO maakte een einde aan de crisis. Het destijds door de betrokken partijen ondertekende akkoord legde de basis voor een snelle ontwikkeling in de goede richting.

De Unie telt momenteel 25 lidstaten. Bulgarije en Roemenië haken in 2007 of 2008 aan. Met Kroatië en Turkije zijn vorige maand de formele voorbereidende besprekingen gestart. Behalve aan Macedonië is op de westelijke Balkan al eerder ook aan Albanië, Bosnië, ServiëMontenegro en Kosovo perspectief geboden om zich ergens in de verre toekomst bij de EU te voegen. Met deze beoogde partners bestaan reeds samenwerkingsverdragen of er zijn inspanningen gaande om die tot stand te brengen. Kosovo vormt een geval apart, omdat er eerst duidelijkheid dient te komen over wie in dat gebied de baas is. Momenteel valt het onder VNbestuur.

Rehn maant om, mede gelet op de afwijzing van de Europese grondwet, zeer voorzichtig” te zijn met nieuwe toezeggingen op het terrein van de uitbreiding, maar vindt tegelijk dat oude beloften moeten worden nageleefd. Voorts pleit hij in zijn verslag voor een strenge toepassing van de voorwaarden voor toetreding en voor een betere communicatie met de bevolking over de expansieplannen. Hij verdedigde die woensdag door te benadrukken dat alle EUburgers profiteren van welvarende en stabiele buurlanden.

De commissaris oordeelt kritisch over Turkije. Het hervormingsproces daar loopt vertraging op. Rehn maant Ankara met spoed maatregelen te treffen om folteringen te stoppen, de positie van kerken en andere nietmoslimgemeenschappen te verbeteren en de vrije meningsuiting en de rechten van vrouwen en vakbonden te bevorderen.