dinsdagmiddag is een groep toeristen aangevallen door strijders van de rebellengroep die zich het Verzetsleger van de Heer noemt. Daarbij is de Brit Steve Willis doodgeschoten. Willis is een bekende blanke inwoner van Kampala, de hoofdstad van Uganda. Hij leidt daar Red Chilli Hideaway, een groot kampeerterrein annex hotel speciaal voor de jonge rugzaktoerist.De aanval vond plaats vlak bij het bekende nationale park Murchison Falls in het midwesten van het Afrikaanse land. Een toerist had zijn been gebroken tijdens het wildwaterraften. Willis haalde hem op met zijn auto. Op de terugweg kwamen er twee rebellen uit het bos die de auto onder vuur namen. Willis werd direct dodelijk getroffen. De vier andere inzittenden van de auto werden eruit getrokken, in elkaar geslagen en achtergelaten. Ze zochten een veilig heenkomen in het bos en werden even later gered door het Ugandese leger.

Het is nieuw dat de rebellen westerse organisaties aanvallen. Tot voor kort richtten zij zich uitsluitend op het Ugandese leger en op de lokale Ugandese bevolking. De Britse regering heeft haar onderdanen gisteren nadrukkelijk het advies gegeven niet meer in het noorden en oosten van Uganda te reizen.

Zaterdag werd een andere Brit, Collin Lee, in Zuid-Sudan vermoord. Samen met zijn zwangere vrouw Hedwig reed de zendeling in een Toyota Land Cruiser 12 kilometer ten noorden van de grens met Uganda. Hun Afrikaanse chauffeur werd in zijn arm geraakt, Collin Lee kreeg kogels door zijn keel en borst, zijn vrouw bleef ongedeerd. Ondanks de verwondingen slaagde het drietal erin lopend de dichtstbijzijnde kliniek te bereiken. Daar is de Brit overleden.

Zijn lichaam wordt deze week overgevlogen naar Bermuda, waar hij woonde. Zijn vrouw is zwaar getraumatiseerd. Zij mag vanwege haar trauma en haar zwangerschap voorlopig niet vliegen, zodat ze gedwongen is in Uganda te blijven. Ze kan niet aanwezig zijn bij de begrafenis van haar echtgenoot.

Vrijdag werd onder vergelijkbare omstandigheden een andere hulpverlener gedood. De afgelopen twee weken zijn in het noorden van Uganda auto’s van nog eens drie andere internationale hulporganisaties beschoten. Bij die aanvallen zijn vijf Ugandese medewerkers om het leven gekomen.

De hulporganisaties maken zich grote zorgen. Vorige week vrijdag werd bekend dat er twee brieven in omloop zijn waarin de rebellen schrijven dat het een nieuwe strategie is om blanke westerlingen aan te vallen. Als reden daarvoor wordt gegeven dat het Westen zich tegen het Verzetsleger van de Heer heeft gekeerd. Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag heeft immers onlangs arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de vijf hoogste commandanten van het rebellenleger. De commandanten worden beschuldigd van gruwelijke en grootschalige oorlogsmisdaden. Volgens de rebellen bewijzen de arrestatiebevelen dat het Westen niet langer neutraal is.

Een van de brieven is gepubliceerd via een lokaal radiostation in het Noord-Ugandese stadje Kitgum. De inhoud van de andere brief is nog niet bekendgemaakt, maar het bestaan ervan is wel bevestigd door de Amerikaanse ambassade in Kampala, de hoofdstad van Uganda.

Het Verzetsleger van de Heer zorgt al twintig jaar voor grote onrust in de regio. De rebellen zijn berucht geworden door hun regelmatige ontvoering van kinderen. Jongetjes worden gerekruteerd als soldaat. Meisjes dienen ook in het leger, maar hun belangrijkste taak is het bevredigen van seksuele behoeftes van soldaten en commandanten. De afgelopen jaren zouden ruim 20.000 kinderen ontvoerd zijn.

De rebellen worden geleid door Joseph Kony, een ex-priester van wie niet bekend is wat hij wil omdat hij nauwelijks contact heeft met de buitenwereld. Kony zegt dat hij met zijn leger de macht wil veroveren in Uganda, om vervolgens een regering te vormen die zich laat leiden door de Tien Geboden. Het is onduidelijk wat hij daarmee bedoelt.

Wel duidelijk is dat de bevolking van Noord-Uganda massaal op de vlucht is geslagen. Geschat wordt dat 90 procent van de bevolking in overvolle vluchtelingenkampen woont. Een situatie die al jarenlang bestaat.

In die vluchtelingenkampen in Uganda en Zuid-Sudan zijn internationale hulporganisaties actief. Collin Lee en zijn vrouw werkten voor de christelijke Zweedse organisatie International Aid Services, die heeft in veel steden en dorpen projecten heeft. De Nederlander Bart Wassink is directeur van het Ugandese kantoor van de christelijke hulporganisatie Medair. Medair werkt op verschillende plaatsen in het noorden van Uganda.

„Wij zitten in een vreselijk dilemma. We weten dat in de kampen veel mensen ziek zijn, maar we kunnen niets doen. We hebben afgelopen maandag moeten besluiten dat we deze week niet in het noorden werken. Ik heb ook van andere organisaties gehoord dat ze voorlopig hun activiteiten staken, World Vision bijvoorbeeld. Er zitten anderhalf miljoen mensen in vluchtelingenkampen die het nu zonder westerse hulp moeten stellen. Het is echt een groot probleem. Ik moet mijn mensen bijna dwingen thuis te blijven.”

Vanmiddag is in Kampala een bijeenkomst waar hulporganisaties samen met de VN bespreken hoe zij moeten omgaan met de nieuwe situatie. Volgens een recent rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie sterven er in het gebied wekelijks 1000 mensen. Volgens Wassink gaat het zelfs om 1500 tot 1700 sterfgevallen per week, „maar wanneer wij als hulpverleners zelf doelwit zijn, zijn we niet in staat om hulp te verlenen”, aldus Wassink.