Loya Jirga doet lang over presidentsverkiezing
De afgevaardigden op de vergadering van Afghaanse stamoudsten, de Loya Jirga, maken zich op voor de keuze van de nieuwe president. Het duurt allemaal veel langer dan verwacht. Eigenlijk had de stemming voor een nieuw staatshoofd, waarvoor de huidige interim-premier Hamid Karzai de gedoodverfde kandidaat is, al woensdag moeten plaatsvinden, maar het programma van de bijeenkomst heeft grote vertraging opgelopen. De Loya Jirga begon al een dag te laat door verschillen van mening.
Het aantal kandidaten is inmiddels teruggebracht tot drie. Behalve Karzai zijn dat de 34-jarige vrouwelijke kinderarts Masuda Jalal en de ambtenaar Mahfouz Nedaei. Een vierde kandidaat haalde de kiesdrempel van 10 procent van de afgevaardigden niet.
Karzai heeft de steun van meer dan duizend van de 1551 afgevaardigden, Jalal kreeg bijna 200 stemmen en Nedaei kwam met de hakken over de sloot op 157. Zeventig afgevaardigden willen het woord voeren voor de stemming. Of voorzitter Qasimyer van de vergadering van stamoudsten iedereen aan het woord zal laten, is niet duidelijk. Velen vragen zich af of de verkiezing nog donderdag rondkomt. Er blijkt veel meer gedoe te zijn over procedurele zaken dan was verwacht.
De jurist en grondwetgevingsdeskundige Mohammed Ismail Qasimyar is donderdagochtend vroeg tot voorzitter van het presidium van de Loya Jirga gekozen. Qasimyar, die ook voorzitter was van de commissie die de Loya Jirgaheeft voorbereid en die een ontwerp heeft gemaakt voor een grondwet, maakte direct na zijn verkiezing duidelijk dat wat hem betreft de keuze van het staatshoofd volgens strenge regels moet verlopen. „De kandidaten kunnen allen een korte verklaring afleggen voordat er wordt gestemd. Geen leuzen of lelijke taal tijdens de toespraken”, zei hij. Wie de regels overtreedt wordt wat de voorzitter betreft uit de vergadering gezet.
Karzai somde tijdens zijn toespraak de dingen op die zijn regering al heeft bereikt: de terugkeer van een miljoen vluchtelingen, heropening van scholen en universiteiten, het begin van de wederopbouw van het land. Hij zwoer te zullen strijden voor eenheid en tegen corruptie.
Karzai moet de regering van zijn land gaan leiden op weg naar democratische verkiezingen in 2004. Niet alle deelnemers aan de vergadering zijn het ermee eens dat er maar een serieuze kandidaat is. Zeventig gedelegeerden verlieten de conferentie woensdag om die reden. Zij zijn het er niet mee eens dat ’alles al besloten is’, zoals afgevaardigde Asella Wardak zei. „Wij hebben helemaal niemand nodig die voor ons beslist. We hebben genoeg van de buitenlandse inmenging in ons land.”
Maar een meerderheid vindt dat het debat in de vergadering goed en vrij verloopt en dat dat baanbrekend is in een land waar de verschillende groeperingen zo lang gewapend tegenover elkaar hebben gestaan.
De Loya Jirga moet verder een kabinet en een 111 leden tellend parlement kiezen, waarmee de periode tot de verkiezingen moet worden overbrugd.