De vertrekkende voorzitter van de sociaaldemocraten, Müntefering, liet doorschemeren wel vicekanselier en minister te willen worden in het kabinet-Merkel. Hij maakte dit duidelijk in een brief aan zijn partijgenoten.Toen Müntefering maandag na een verloren interne stemming onverwachts zijn vertrek als SPD-voorzitter aankondigde, liet hij nog nadrukkelijk open of hij tot de nieuwe regering zou toetreden. Hij is de beoogde minister van Arbeid.

In de brief stelt hij dat hij als lid van de toekomstige regering wil helpen bij de verjonging van de SPD-top. Ook streeft hij naar een nauwe samenwerking met degenen die de partij in de toekomst gaan leiden.

Al een dag na de aankondiging van Münteferings vertrek regelde de SPD diens opvolging. De premier van de Oost-Duitse deelstaat Brandenburg, Matthias Platzeck, bevestigde dat hij tijdens het partijcongres midden deze maand in Karlsruhe een gooi zal doen naar het leiderschap. Volgens Platzeck heeft zijn kandidatuur de steun van alle regionale SPD-afdelingen.

Het vertrek van Müntefering als SPD-leider vormde een aanleiding voor de Beierse premier Stoiber om af te zien van zijn ministerspost in de nieuwe regering onder CDU-leidster Merkel. Stoiber vreesde dat de sociaaldemocraten zonder Müntefering aan het roer te ver naar links zouden opschuiven.

De premier zou echter vooral problemen hebben met zijn beperkte bevoegdheden als minister van Economische Zaken op het gebied van onderzoek. Hij liet gisteravond dan ook weten niet naar Berlijn te gaan, „ongeacht de ontwikkelingen binnen de SPD.” De voorzitter van de Beierse christendemocratische fractie in de Bondsdag, Glos, gaat in plaats van Stoiber Economische Zaken doen. De partijvoorzitter van de Groenen, Reinhard Bütikofer, uitte hevige kritiek op Stoibers „zigzagkoers.” Hij noemde hem egoïstisch en beschuldigde hem van gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel.

De secretaris-generaal van de CDU, Kauder, benadrukte gisteren dat zijn partij naar een grote coalitie blijft streven. „Wij willen het land een stabiele regering geven”, zei hij. Volgens Kauder gaan de christendemocraten en de sociaaldemocraten consequent door met hun onderhandelingen, die zij uiterlijk op 13 november willen afronden. Meteen daarna moeten partijcongressen zich over het akkoord uitspreken.

De werkgroepen van de partijen kwamen ook gisteren weer bijeen. Merkel en Müntefering hadden maandagavond laten weten vast te willen houden aan de vorming van de grote coalitie.

Niet iedereen bij de christendemocraten was blijkbaar zo optimistisch. De West-Duitse krant Rheinische Post meldde gisteren dat de CDU zich op vervroegde verkiezingen voorbereidt. De partij van de gedoodverfde kanselier Merkel houdt er steeds meer rekening mee dat de coalitieonderhandelingen mislukken door de crisis bij de SPD, aldus de krant.

De CDU-leiding zou 26 maart als mogelijke datum voor nieuwe verkiezingen zien. Op die dag wordt al in enkele deelstaten gestemd.

De SPD zou vandaag crisisberaad houden over de stap van Müntefering en de gevolgen. Partijleden eisen een drastische wijziging van het partijbestuur, dat maandag de favoriete kandidaat van Müntefering voor een belangrijke post binnen de partij had laten vallen. De SPD-voorzitter besloot daarop zich niet meer herkiesbaar te stellen.