Het gaat om een samenwerkingsproject van het NBG en uitgeverij Jongbloed.Met de uitgave heeft Jongbloed twee doelgroepen op het oog: mensen met interesse in kunst en mensen met interesse in de Bijbel. Directeur J. C. van den Boogaart kon niet zeggen welke markt het grootst is. NBG-directeur J. Meijer twijfelt niet aan de belangstelling voor de Bijbel. Van de Nieuwe Bijvertaling zijn inmiddels 600.000 exemplaren verkocht. Maar het gaat niet alleen om de verkoop, „nu moeten we proberen die Bijbel ook open te krijgen en de mensen aan het lezen te zetten.” Daaraan kan de Rembrandtuitgave een bijdrage leveren.

De ”Bijbel met werk van Rembrandt”, zoals de uitgever het werk omschrijft, bevat zo’n zestig reproducties in kleur. Etsen, gravures en tekeningen, zoals die in de verschillende uitgaven van Boekencentrum Uitgevers (in Nieuwe Vertaling en in Statenvertaling) zijn opgenomen, ontbreken. Wel heeft Jongbloed de platen op de juiste plaats in de Bijbel gelegd.

Volgens Jongbloed zijn niet alleen schilderijen opgenomen die een bepaald bijbelgedeelte verbeelden -zoals het offeren van Izak door Abraham en de verloochening van Jezus door Petrus- maar ook schilderijen die als niet specifiek Bijbels bekendstaan, zoals het ”Het joodse bruidje”.

Dat laatste werk heeft een plek gekregen in het Hooglied, Bijbelse liefdespoëzie. Recent onderzoek van dit schilderij heeft echter aan het licht gebracht dat het Izak en Rebekka in Gerar (Genesis 26) voorstelt. Daarmee is het alsnog een Bijbelse voorstelling geworden, maar staat het op de verkeerde plaats in deze Rembrandtbijbel.

Bij de geschiedenis van Jeremía die weent over de verwoesting van Jeruzalem is in het werk een oude afbeelding gebruikt. Na restauratie van dit schilderij is aan de linkerzijde de blinde Zedekía zichtbaar geworden met op de achtergrond het brandende Jeruzalem: bewijs dat het inderdaad een afbeelding van Jeremía betreft.

Niet nieuw
De eerste Rembrandtbijbel verscheen honderd jaar geleden ter gelegenheid van de 300e geboortedag van Nederlands bekendste schilder. Het opnemen van afbeeldingen in Bijbels is van veel vroeger datum, aldus de Amsterdamse kunsthistoricus Frauke Laarmann. Al in de late middeleeuwen illustreerde men Bijbels. Na de uitvinding van de boekdrukkunst namen de grafische mogelijkheden toe en werden etsen en gravures opgenomen in Bijbels.

Rembrandt heeft nooit geprobeerd systematisch de Bijbel te verluchten. Toch is zijn oeuvre bijbelse voorstellingen zo uitgebreid dat gemakkelijk een Rembrandtbijbel kan worden samengesteld. Laarman kende slechts één andere kunstenaar met een dergelijk uitgebreid oeuvre, Marc Chagall. In 2000 bracht uitgeverij Jongbloed ook een zogenoemde Chagallbijbel op de markt.

Geen schilder is volgens Laarmann ooit in staat geweest om, zoals Rembrandt, de intensiteit van een moment vast te leggen. Daarvoor gebruikte hij het licht, maar ook een brede toets, of juist een heel fijne penseelstreek.

Bij een vergelijking van het offer van Izak met een soortgelijke afbeelding van Rembrandts leermeester Pieter Lastman bleek de leerling zijn meester te hebben overtroffen. Hij weet te bereiken dat het publiek de adem inhoudt en „geeft de kijker als het ware de mogelijkheid het cruciale moment te overdenken.” Uit voorbeelden bleek verder dat de 17e-eeuwse meester goed gedocumenteerd te werk ging en niet alleen de Bijbel, maar ook de joodse traditie en de klassieken intensief bestudeerde.

De nu verschenen uitgave van Jongbloed kost 99 euro. De luxe, in leer gebonden uitvoering kost 195 euro.