Ook van steeds meer burgers wordt door werkgevers een verklaring van goed gedrag gevraagd. Het eerste halfjaar van 2005 werden ongeveer 100.000 VOG’s (Verklaring Omtrent het Gedrag) uitgegeven. Minder dan 1 procent kreeg geen VOG.Dat staat in het Justitie Magazine van het ministerie van Justitie. Sinds 2003 kunnen gemeenten en provincies aanvragen voor een vergunning door verdachte personen voorleggen aan het Bureau Bibob. Om te voorkomen dat overheden meewerken aan criminele activiteiten, bijvoorbeeld het witwassen van crimineel geld, kan het bureau een vergunning weigeren.

Naast de 21 ondernemers met een negatieve beoordeling, kregen er acht het predikaat ”enige mate van gevaar” mee. Voor achttien ondernemers zag het bureau geen gevaar. Vier onderzoeken zijn nog niet afgerond.

Een overheidsorgaan moet in een regeling hebben aangegeven wanneer de Bibob wordt toegepast. Eind 2004 hadden 101 bestuursorganen zo’n regeling. Het ministerie van Justitie verwacht dat dat aantal dit jaar fors zal groeien. Overigens moet een gemeente een goede reden hebben om een ondernemer te laten onderzoeken. Niet alleen is het een ernstige inbreuk op de privacy, het is ook een kostbare zaak. Een onderzoek kost gemiddeld 16.000 euro. Daarvan betaalt de gemeente 500 euro en het Rijk de rest.

Het ministerie van Justitie is sinds 1 april 2004 belast met het doorlichten van nieuwe medewerkers op een crimineel verleden. Daarvoor was dat een taak van de gemeenten. In een aantal branches is een VOG verplicht, zoals in het onderwijs en de taxibranche. Als er sprake is van een werkrelatie kan verder iedereen een dergelijke verklaring aanvragen.

Het ministerie had in eerste instantie verwacht dat jaarlijks zo’n 165.000 VOG-aanvragen zouden binnenkomen. Dat aantal is inmiddels bijgesteld tot 250.000 aanvragen. Volgens een woordvoerder van het ministerie is het een trend dat steeds meer bedrijven hun werknemers voor functies willen laten screenen.

De belangrijkste bron waaruit Justitie put, is de Centrale Justitiële Documentatie in Almelo waar alle criminele antecedenten zijn geregistreerd. Een negatieve beoordeling kan alleen worden afgegeven als de feiten iets te maken hebben met het werk dat de betrokkene zal gaan doen.

De mensen die vallen onder de 1 procent afgekeurde VOG-aanvragen, moeten uitkijken naar een ander soort functie. Zij hebben alle bezwaar- en beroepsprocedures doorlopen.