Door de maatregelen die minister Donner (Justitie) heeft genomen, is er veel minder plaats voor resocialisatie en andere activiteiten. Dat vergroot de kans dat gedetineerden na hun straf opnieuw de fout ingaan aanzienlijk.Dat concludeert mr. H. Peters in haar onderzoek over het gevangeniswezen in opdracht van de Wetenschapswinkel Rechten, dat zij vrijdag zal presenteren. Peters meent dat de bezuinigingen op verkeerde vooronderstellingen zijn gebaseerd en daardoor juist averechts werken.

Volgens Peters is de detentiesituatie in de praktijk veel meer veranderd dan vooraf in theorie werd vermoed. Zij spreekt van strijdigheid met en uitholling van de rechten en tradities van gestraften. Waar vroeger sprake was van een recht, zoals op scholing en arbeid, is dat nu nog slechts een gunst voor gedetineerden die aantoonbaar gemotiveerd zijn en lang genoeg vastzitten.

Ook de reclassering richt zich nog alleen op de gemotiveerden. Peters stelt dat naar schatting nog maar 20 procent van de gedetineerden voor scholing of reclassering in aanmerking komt. Donner vindt dat het weinig zin heeft om te investeren in resocialisatie als betrokkenen dat zelf niet zien zitten. Door een inperking van de activiteiten en minder begeleiders bespaart hij geld. Tegelijk kunnen meer mensen gestraft worden door de plaatsing van twee gedetineerden op één cel.

Maar Peters vindt dat Donner op een verkeerde manier bezuinigt. Volgens de onderzoekster luistert de bewindsman te veel naar de roep van de burger om zwaarder en soberder te straffen. Nu lijkt dat volgens Peters wat op te leveren, maar op de lange termijn zijn de kosten hoger door de recidive, het opnieuw de fout ingaan.

Ze vindt dat iedere gedetineerde trajecten moet doorlopen die gericht zijn op terugkeer in de maatschappij. De reclassering moet daarin weer de regie krijgen in plaats van andere instanties. Ook moet er meer ruimte komen voor contacten tussen gedetineerden onderling en met hun begeleiders.

Peters constateert een slechtere sfeer in de gevangenis en een oplopende druk door de verminderde sociale contacten en afgenomen activiteiten. Ze pleit voor een verschuiving van de bloktijden van de ochtend naar de avond, zodat er in ieder geval ’s avond iets te doen is. Dat zal stress, vereenzaming, vervreemding en geweld tegengaan.