Vooral het cruciale voorstel de overcapaciteit aan te pakken door afschaffing van de EU-subsidies voor vlootvernieuwing stuit op vierkante afwijzing bij landen als Spanje, Portugal en Frankrijk. Staatssecretaris Faber (Visserij) liet zich ook niet onbetuigd. Zij steunt de hoofdmoot van het plan, maar zet vraagtekens bij de voorgestelde controle. De Europese Commissie trekt volgens haar nogal wat bevoegdheden naar zich toe, zoals bij het bepalen van de strafmaat. „Het gaat mij te ver als de Commissie de Algemene Inspectiedienst (AID) aanstuurt.”

Fischler wil verder meerjarige vangsthoeveelheden en een geringere rol voor de ministers, om een einde te maken aan de jaarlijkse politieke koehandel over de quota per land. Faber wil dat de ministers toch nog aan bod komen. „Je kunt dat niet helemaal aan technici en wetenschappers overlaten.”

Volgend jaar loopt de overgangsperiode van tien jaar af waarin de Spaanse en de Portugese vissers geen toegang hadden tot de noordelijke wateren, zoals de Noordzee en Oostzee. Faber maakt zich daar niet druk over. „De afspraak is dat zij alleen mogen vissen op soorten waarvoor geen quota gelden. De interessantste bestanden (tong, schol, haring) zijn gequoteerd.”

De wens van de Nederlandse vissector om alle soorten te quoteren, vindt de staatssecretaris „een onbegonnen zaak.” Zij onderkende wel het probleem van de bijvangst. „Dat vergt heldere afspraken.”

Volgens het Productschap Vis wordt de Nederlandse vissersvloot onevenredig zwaar getroffen. De brancheorganisatie wil een inkrimping die meer rekening houdt met de visbestanden waarop wordt gevist. Tong en schol, belangrijk voor Nederlandse vissers, staan er beter voor dan kabeljauw.

Vooral de Spanjaarden halen alles uit de kast om de Brusselse voorstellen onderuit te halen. Tot 1 juli, wanneer de Denen de hamer overnemen, moeten de Spanjaarden als EU-voorzitter de vergadering in goede banen leiden. De Spaanse minister Canete hield dinsdag zijn kruit droog. Een van zijn topambtenaren wees de voorstellen in ferme taal vierkant af, aldus Faber.

Portugal zal volgens minister Sevinate Pinto nooit onderhandelen over afschaffing van de vlootsubsidies. Hij noemde het plan „technisch slecht”, wees de wetenschappelijke gegevens over de uitputting van visbestanden waarop Fischler zijn plan baseert, af. Canete liet zich voor de vergadering „ontvallen” dat die ICES-gegevens niet deugen. „Dat is een kwestie van geloof, niet van wetenschap.”

Volgens de Franse minister Gaymard gaat het verbieden van vlootsubsidies, nationaal én Europees, ten koste van de traditionele visserij. Hij vindt dat de Commissie de vissers over één kam scheert. Fischlers woordvoerder noemde dat pure onzin.

Fischler benadrukte dat hij niets wil dicteren. „We leggen niet van boven op welke en hoeveel schepen er gesloopt moeten worden. We bieden de reders en de vissers geld zodat ze uit eigen vrije wil kunnen stoppen als vissen niet meer rendabel voor ze is.” Voor omscholing of vervroegde pensionering is ruim 550 miljoen euro uitgetrokken, naast 272 miljoen voor een sloopregeling.

Volgens commissiecijfers mikt Fischler op een vlootreductie van 8600 schepen. Die cijfers zijn in Fabers ogen slechts een „vingeroefening.” Volgens haar is er geen verplichting tot vlootreductie. „Schepen kunnen in de vaart blijven als de schippers binnen de vangstafspraken blijven.”

Fischlers woordvoerder noemde de eerste confrontatie met de ministers toch „een goede start” voor het echte debat, dat eind dit jaar moet worden afgerond. De Britse minister Morley had er een hard hoofd in of dat laatste zal lukken. Volgens Faber zal de Commissie haar voorstellen echter nog herzien om een compromis mogelijk te maken.