Buitenland

Libanon blijft nuchter onder VN-rapport over dood Hariri

BEIROET - Het VN-rapport over de aanslag op de Libanese oud-premier Rafiq Hariri is nuchter ontvangen in Libanon. Grote demonstraties en botsingen tussen pro- en anti-Syrische groepen bleven uit. Diverse ’namen’ uit het rapport werden in het weekend door de autoriteiten ingerekend. De Libanezen vragen zich af waarom veel vragen onbeantwoord blijven.

Arthur Blok
24 October 2005 09:51Gewijzigd op 14 November 2020 03:05
BEIROET - Aanhangers van de vermoorde Libanese oud premier Rafiq Hariri betoogden zondag in Beiroet. Volgens een vorige week uitgebracht VN rapport zaten de Libanese en Syrische veiligheidsdiensten achter de aanslag op de politicus. Foto EPA.
BEIROET - Aanhangers van de vermoorde Libanese oud premier Rafiq Hariri betoogden zondag in Beiroet. Volgens een vorige week uitgebracht VN rapport zaten de Libanese en Syrische veiligheidsdiensten achter de aanslag op de politicus. Foto EPA.

Het is opvallend rustig in de straten van het anders zo drukke en chaotische Beiroet. Aan de vooravond van de presentatie van het rapport, vorige week vrijdag, van de Duitse openbare aanklager Detlev Mehlis had het Libanese leger tientallen wegversperringen opgeworpen. Op elke straathoek staat wel een militair en speciale buurtwachten houden een oogje in het zeil.De politieke situatie is verre van gezond. Prominenten van de anti-Syrische coalitie verblijven uit angst voor een aanslag in het buitenland. Een niet gering aantal Libanezen heeft Beiroet gelaten voor wat het is en is naar een tweede huisje in de bergen getrokken.

Afgezien van een kleine demonstratie met zo’n 2000 betogers op de dag dat Mehlis zijn rapport aan de Kofi Annan overhandigde, is het rustig gebleven. Groepjes jongeren houden een wake bij het graf van Hariri op het Martelarenplein. Opnieuw laten ze hun stem horen tegen het buurland.

De feiten en conclusies uit het rapport van de Duitse openbare aanklager gaan door ieders hoofd. De anti-Syrische opmerkingen vanuit Washington worden driftig geanalyseerd. In elke winkel in elke volksbuurt van Beiroet is „het rapport” het gesprek van de dag.

In het 54 pagina’s tellende verslag van Mehlis worden diverse namen genoemd, maar afgezien van een opeenstapeling van vooronderstellingen zijn er nauwelijks concrete beschuldigingen. Zeker is dat diverse Libanese en Syrische bestuurders betrokken waren bij de aanslag op Hariri. Deze hoogwaardigheidsbekleders beschikten over aanzienlijke financiële middelen, namen ruim de tijd de aanslag voor te bereiden en saboteerden in de dagen na de aanslag het officiële onderzoek.

„Het voelt alsof we midden in een film zitten”, vertelt Habib Assis, eigenaar van een buurtsuper in Ain al-Roumaneh, een christelijke wijk van Beiroet. Assis vindt dat de Libanese autoriteiten nu snel moeten handelen, omdat „het Westen intensief meekijkt.”

De nieuwe anti-Syrische wind die door Libanon waait leidde zaterdag voor de arreastatie van sjeik Mahmud Abdel-Al, een prominent lid van de aan Syrië gelinieerde islamitische organisatie al-Ahbash. Abdel-Al heeft volgens het rapport een paar minuten voor de aanslag diverse verdachte telefoontjes gepleegd, waaronder een naar de president van de republiek. Ook vier andere verdachten werden in de loop van het weekend gearresteerd, elf personen kregen een reisverbod opgelegd.

„Het wordt tijd dat Emile Lahoud (de door Syrië aangewezen president van Libanon, AB) de eer aan zichzelf houdt, voordat we hem oppakken en achter de tralies zetten”, benadrukt een woedende Nassib Deeb, manager van een hotel in Byblos. Het afgelopen jaar was volgens hem een rampjaar wat betreft het toerisme. Deeb: „De rotte appels moeten er eerst uit, pas dan kunnen we verder.”

De lijst met namen in het rapport kwam voor velen niet als een verassing. „We wisten het altijd al, alleen is dit de eerste keer dat het officieel is onderzocht en dat het zwart op wit staat”, vertelt dr. George Mikhael, tandarts in de wijk Hamra. In dit gedeelte van Beiroet wonen vooral soennitische moslims. De aanhang van Hariri’s partij is hier traditioneel groot. Overal hangen posters van de oud-premier en zijn zoon Saad aan de gebouwen.

De coalitie die Saad met een groot deel van de christenen en de druzen in het parlement heeft gevormd, wordt met de dag populairder. Zaterdagavond riep hij in een televisie-interview vanuit Jeddah op tot „verbroedering” en het instellen van een internationaal gerechtshof voor de berechting van alle verdachten.

„Mehlis moet de klus afmaken”, benadrukt Mikhael. De tandarts voegt daaraan toe dat als de VN zich nu terugtrekken, de kans groot is dat Syrië wraak zal nemen. „We kunnen pas verder als alle schuldigen van deze laffe moord zijn berecht en Syrië zich niet meer met ons bemoeit.”

In de laatste regels van het rapport staat een aantal schrikbarende veronderstellingen te lezen. De dertien bomaanslagen van het afgelopen jaar zouden geen toeval zijn en staan waarschijnlijk in verband met de aanslag op Hariri. Ook zouden Syrische troepen kort voor de terugtrekking uit Libanon grote hoeveelheden wapens en munitie in Palestijnse vluchtelingenkampen hebben achtergelaten.

Zondagavond werd op de Libanese televisie gesuggereerd dat de Syrische president Bashar al-Assad het achter de schermen met Washington op een akkoordje probeert te gooien. Hij zou zijn eigen toekomst willen veiligstellen in ruil voor het politieke lot van een aantal kopstukken uit zijn vaders regime, die achter de schermen feitelijk de macht nog in handen hebben.

De arrogante pro-Syrische houding van de sjiitische Hezbollah zorgt ook voor veel irritatie en wordt voor het eerst publiekelijk aan de kaak gesteld. Net als dertig jaar geleden aan de vooravond van de burgeroorlog staan de verhoudingen op scherp. Maar met dit verschil dat er nu een coalitie is van christenen, soennitische moslims en druzen. En de traditionele steun van buurland Syrië aan de sjiieten en de Palestijnen wordt met de dag kleiner.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer