Zo’n dertig schepen liggen onder een grijs wolkendek in het Eemskanaal in Delfzijl te wachten voor de sluis richting de Eems. Duitsers, Nederlanders en een enkele Tsjech. Ze vormen de voorhoede van een lange file wachtende schepen die tot voorbij de stad Groningen een aanlegplek hebben gezocht. Ze wachten af op wat komen gaat.Sinds zaterdag 15 oktober blokkeert het gezonken Duitse vrachtschip Ilona M. de Eems. Verschillende bergingspogingen mislukten, waardoor alle binnenvaart tussen Nederland en Noord-Duitsland onmogelijk is geworden. De alternatieve, zuidelijke route is eveneens gestremd door een dambreuk.

„Je kunt geen kant op”, verzucht schipper Herman Witjes. „Übermacht”, noemen de Duitsers dat. Met zijn schip Libelle was hij met een lading chroomerts op weg naar een plaatsje even voorbij Hannover, maar sinds vrijdag de veertiende ligt hij nu in Delfzijl. „Vanwege de getijden kon ik vrijdagavond niet meer doorvaren. En nu lig ik dus al weer bijna een week hier.”

Witjes heeft z’n zwarte overall maar aangetrokken. „Ik ben een beetje aan het schoonmaken, klusjes aan het doen waar je normaal niet aan toekomt. Normaliter was ik al weer met een nieuwe lading onderweg teruggeweest.”

Ondertussen zitten de gestrande binnenvaartschippers zonder inkomen. „Ik heb al van alles voorgesteld om van mijn lading af te komen. Als dat lukt ben ik namelijk weer vrij om een andere vracht aan te nemen”, legt Witjes uit. „Maar dat heb je niet zelf in de hand. Ik ben afhankelijk van mijn afnemer en die vindt het te duur om de boel nu te laten overladen.”

„Het is echt een catastrofe”, zegt een schippersvrouw die net haar zwarte Ford langs het kanaal parkeert. Ze is met een lading veevoer onderweg naar Duitsland. „Vorige week vrijdag dachten we nog een mooie vracht te hebben binnengehaald. Lag zaterdag opeens dat schip in de weg.”

De binnenschippers denken niet dat de schipper van de Ilona M onvoorzichtig is geweest. Het is smal en ondiep in de Duitse Eems, de stroming is sterk, het is eigenlijk een soort van fuik, zeggen ze. „Hij is een ervaren schipper die hier vaak kwam”, weet de schippersvrouw over de gezonken Duitser. „Maar vorig jaar op het IJsselmeer is hij ook al gezonken. Ze zeggen dat het een brokkenmaker is”, vertelt ze twijfelend. „Ik weet dat niet hoor. Een ongeluk kan altijd gebeuren.”

Dat beaamt schipper Witjes, die vier tot vijf keer per jaar de route over de Eems naar Duitsland neemt. Meestal vaart hij via Wesel over de zuidelijke, nu eveneens gestremde route. „Het was donker, het was mistig én zijn radar was uitgevallen. Als er dan wat fout gaat, ben je verkocht.”

Schipper Johan -grijze baard, blauwe muts- wacht evenals zijn collega’s al meer dan een week op wat komen gaat. Hij fietst wat rond en is een dag eerder zelfs al naar de gezonken Ilona M gereden. „Ik was nummer vijftien hier”, glimlacht hij. Hoewel hij niet blij is met de stremming kan hij het nog wel even uitzingen. „Het hangt allemaal van je hypotheek af”, zegt hij. „Er zijn zeker jongens bij die het minder lang uithouden.”