„Het winkelterrein is niet geveegd”
CNV-Dienstenbond-bestuurder Aletta Bulsink kan zich opwinden over de manier waarop verschillende Aldi-filiaalleiders de afgelopen tijd onder druk zijn gezet door hun districtsleiding. „Wie het nieuwe arbeidscontract niet tekende, kreeg bezoek. En dan werd er desnoods een stok gezocht om te slaan.”
De kruistocht tegen Aldi heeft zo’n anderhalf jaar geduurd. Een uitspraak van de rechter (zie kader) maakte dinsdag voorlopig een einde aan een slepend conflict over nieuwe arbeidscontracten.
Zo’n tachtig van de 120 Aldi-filiaalleiders in het noordoosten van Nederland weigerden aanvankelijk hun handtekening te zetten. Een blik op het contract leerde Bulsink dat CAO-matig het een en ander inderdaad niet in de haak was. Dat resulteerde onder meer in een klacht bij de CAO-commissie, waarin zowel werkgevers als werknemers zitting hebben. De commissie kwam tot de conclusie dat je mensen niet structureel vijf uur per week mag laten overwerken zonder dat daar een passende vergoeding tegenover staat.
Aldi zat ondertussen niet bij de pakken neer en belegde een „indoctrinatiesessie” in een restaurant in Ommen. „Daar zijn de filiaalleiders, van wie de meesten bij onze bond zijn aangesloten, zwaar onder druk gezet. Ze voelden zich gepakt door Aldi, niet gewaardeerd.” Onder druk van de commissie-uitspraak past Aldi de contracten iets aan. Vijf overwerkuren per week werden veranderd in 21,5 uur per maand boven op de normale arbeidsduur om in aanmerking te komen voor bonussen en provisies. Voor de CNV Dienstenbond genoeg reden om begin september 2001 naar de rechter te stappen.
Tussen september en de uitspraak dinsdag ligt een periode die voor de betrokken filiaalleiders meer dan naar is geweest, weet Bulsink. „Aldi ging gewoon door met het verzamelen van handtekeningen.” Tot woede en frustratie van het Aldi-personeel. „Een aantal chefs heeft Aldi inmiddels de rug toegekeerd, terwijl ze het op zich prima naar hun zin hadden in die winkels. Maar ze voelden zich op een hondse manier weggezet.”
De groep die de rug recht wist te houden, slonk langzaam maar zeker. Bulsink: „Stel je voor dat je meer dan een jaar in zo’n situatie zit. Sommige filiaalleiders kregen dagelijks bezoek van de districtstop. De afgelopen weken kreeg ik nog mensen aan de lijn die ten einde raad zeiden: Ik teken wel, dan ben ik eindelijk van dit gezeur af.”
Dat gezeur ontaardde in sommige gevallen in pesterijen. Bulsink: „Ik ken een filiaalleider die zijn zaakjes prima voor elkaar heeft. De winkel ziet er keurig uit, de klanten voelen zich prettig en er wordt een goede omzet gedraaid. Maar dan werd er een stok gezocht om mee te slaan. Die man kreeg het verwijt dat het winkelterrein niet was geveegd…”
Bulsink is blij met de uitspraak van de rechter, maar heeft er „weinig vertrouwen” in dat Aldi zich erbij neerlegt. „Ik zou zo graag zien dat Aldi zich sportief opstelt en zegt: We hebben het geprobeerd en we hebben verloren. We gaan ons nu als een goede werkgever gedragen.” De CNV-Dienstenbond-bestuurder zet zich echter eerder schrap voor „creatieve alternatieven” van Aldi. „Echt menselijk gaat het er niet aan toe. Het lijkt erop alsof het bedrijf wordt geregeerd door juristen.”
Bulsink kan er zich ook over verwonderen. „Zolang het management van Aldi zich niet in de winkels laat zien, is er weinig aan de hand. Het gaat goed met de Aldi, het aantal klanten neemt toe. Ik hoor van Aldi-medewerkers dat ze het echt naar hun zin hebben.” Maar ook het gewone personeel lijkt niet te ontkomen aan de grillen van boven. Bulsink: „Onlangs mochten Aldi-chauffeurs geen koffie meer drinken in de kantine. Dat moesten ze maar in het magazijn doen. Een chauffeur die naar het toilet moest, moest daarvoor door de kantine. Enige tijd later kreeg de filiaalleider dat op zijn bordje: Er is een chauffeur in jouw kantine geweest. Dan zeg ik: Als je wilt dat je mensen trots zijn op hun winkel, gedraag je je toch niet zo?”