Eurlings: geloofsvrijheid Turkije niet verbeterd
ISTANBUL (ANP) – Turkije heeft de afgelopen maanden praktisch niets verbeterd aan de gebrekkige religieuze vrijheid in het land. CDA–europarlementslid Eurlings heeft dat donderdag in Istanbul gezegd bij de jaarlijkse conferentie van Turkse, kerkelijke en Europese christen–democratische leiders.
De klachten van minderheidsgeloven in het islamitische land blijken hetzelfde als een jaar geleden. Zo is een belangrijk Grieks–orthodox seminarie bij Istanbul nog altijd verboden. Een ontwerpwet om de kerken hun in beslaggenomen grond terug te geven, blijkt geen soelaas te bieden.„Slechts dankzij rechters zijn er wat kleine verbeteringen", weet Eurlings. „Kerken krijgen nu bijvoorbeeld gratis water, net als moskeeën. Maar nu is het tijd voor echte resultaten. Er is nog veel werk te doen. Als we deze zaak niet oplossen is het de bijl aan de wortel van Turkse toetreding".
Eurlings volgt namens het Europees Parlement de Turkse toetreding tot de Europese Unie. Zijn rapport hierover is richtinggevend in het Europees Parlement.
De Turkse regering zegt wel hard te werken aan meer tolerantie. Voor het gesloten Halki–seminari van de Grieks–orthodoxe kerk wordt een creatieve oplossing gezocht, meldde Saban Disli, vice–voorzitter van de regerende AK–partij, bij de conferentie. „De sluiting in 1971 had niets te maken met geloof. Het was een juridische zaak. Onze wet staat namelijk geen private theologieschool toe", zei hij. „Het seminarie moet zich dus aansluiten bij een universiteit. Dan kan het zo weer open".
De Grieks–orthodoxe patriarch Bartolomeus I is daar echter niet toe bereid. Hij zei ook niets te merken van overleg met Turkije. „Wij hebben geen dialoog met de Turkse overheid. De politieke wil ontbreekt bij hen", zei de kerkleider. Hij hoopt dat Turkije toetreedt tot de Europese Unie, „omdat alle individuen binnen de EU gelijk zijn".
Voorzitter Poettering van de christen–democratische fractie in het Europees Parlement meent eveneens dat Turkije de geloofsvrijheid nog sterk moet verbeteren. „Turkije heeft kerken nodig om te wennen aan het Europa, waar ze zich bij willen aansluiten", zei Poettering. „Als Turkije het seminarie niet heropend, voedt het de islamfobie in Europa".
CDA–europarlementslid Martens, zelf theologe, merkt dat Turkije geen scheiding heeft van staat en islamitische kerk. Terwijl moskeeën van alles mogen, is het bijvoorbeeld christelijke dominees niet toegestaan om zelfs maar een bankrekening te openen.
Ze ziet verder ook geen volledige mensenrechten of een rechtsstaat in Turkije. Ze is daarom niet overtuigd van de toetredingsonderhandelingen, waartoe de EU–landen deze maand besloten. „Waar help je de bevolking mee: stopzetten of doorgaan van de onderhandelingen? Het is mij onduidelijk".
Eurlings zei overigens wel hoopvol te zijn over de Turkse behandeling van Cyprus. Turkije erkent het EU–land niet. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Gül had woensdag echter gezegd toch mogelijkheden te zien om Cypriotische schepen en vliegtuigen toe te laten in Turkije.