Dat zegt onderzoeker Paul Harland van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR). Hij baseert zich op een onderzoek onder bijna 2000 vmbo’ers van twaalf scholen in Zuid-Holland dat donderdag verschijnt.Scholieren die openlijk wangedrag als het bedreigen van docenten combineren met stiekeme streken als een onopgemerkte diefstal rekent Harland tot de grootste risicocategorie. Hetzelfde geldt voor leerlingen die zich al op school schuldig maken aan ernstige misdragingen als het verwonden van docenten. De kans dat die laatste categorie leerlingen zich later schuldig maakt aan crimineel gedrag is ten opzichte van klasgenoten die nooit of alleen zo nu en dan iets verkeerds doen bijna vier keer zo groot.

Over een leerling die zo nu en dan eens zijn boekje te buiten gaat, valt niet zo veel te zeggen, zegt Harland. „Het is fiftyfifty of hij later buiten school wel regels gaat overtreden of niet.” Vmbo’ers die zich op school nooit misdragen, blijven volgens Harland ook later op het rechte pad. „Maar vmbo-leerlingen die op school nooit hun boekje te buiten gaan, zijn zeldzaam.”

Hoewel niet elke misdraging van een vmbo-leerling een voorbode is van crimineel gedrag op latere leeftijd is alertheid toch geboden, aldus Harland. „Ook het op zichzelf staande wangedrag kan de situatie binnen een school flink op zijn kop zetten. Daarom kunnen we daar niet omheen.”

Uit het onderzoek dat Harland met drie collega-onderzoekers uitvoerde, blijkt dat ruim 87 procent van de ondervraagde vmbo-leerlingen zich in het afgelopen schooljaar wel aan enige vorm van wangedrag heeft schuldig gemaakt. Een relatief licht vergrijp zoals gooien met dingen tijdens de les komt verreweg het vaakst voor, namelijk bij ruim 70 procent. Ruim 12 procent blijkt zich schuldig te hebben gemaakt aan ernstig wangedrag.

Bijna 45 procent van de leerlingen zegt verder wel eens ’verbaal’ te pesten; fysiek pesten doet ruim 27 procent. Vechten en/of slaan zonder verwonding komt bij 29,4 procent voor; vechten en/of slaan met verwonding bij 9,4 procent.

Bijna 5 procent zegt een docent wel eens te bedreigen of te verwonden.