De kosten bedragen minstens 150 miljoen euro. „Een laag bedrag, vergeleken met de economische schade die kan ontstaan", stelde Osterhaus.Als het virus dat vogelgriep veroorzaakt op mensen overslaat, kan een volledig nieuw virus ontstaan, waartegen de mens geen weerstand heeft. Een dergelijke pandemie deed zich in de vorige eeuw drie keer voor in de wereld. Het kostte miljoenen mensenlevens.

„Europa is nog niet goed voorbereid", vindt Osterhaus. „Daar moeten we snel iets aan doen. En we hebben een verantwoordelijkheid voor de rest van de wereld. De meeste vaccinfabrieken staan immers in Europa."

De viroloog denkt dat fabrikanten niet zelf al vaccins gaan ontwikkelen. De ondernemers vrezen dat ze hun investeringen nooit terugverdienen. De kans dat de pandemie echt uitbreekt, is immers onzeker.

Vogelgriep is recent vanuit Azië en Siberië naar Europa overgeslagen. Trekvogels bleken besmet met het virus, dat fataal is voor kippen en ander pluimvee.

Osterhaus denkt dat Azië de aannemelijkste plek is voor het ontstaan van een nieuw virus dat zich tot pandemie kan ontwikkelen. Daar is vogelgriep inmiddels wijdverspreid. Door de internationale handel en reizen is er grote kans dat een nieuw virus zich snel over de wereld verspreidt.

Osterhaus adviseert EU-landen ook om de capaciteit voor gewone griepvaccins uit te breiden. Het aantal griepprikken zou moeten stijgen van 20 naar 33 procent van de EU-bevolking. „Dan is er immers genoeg capaciteit in de fabrieken voor het geval er echt een pandemie uitbreekt."

Osterhaus vindt verder dat gekeken moet worden of buitenlopende kippen vaccins moeten krijgen tegen vogelgriep. De buitenkippen lopen immers het meeste risico op contact met besmette trekvogels. Vaccinatie is echter nog niet goed mogelijk. Het vaccin onderscheidt zich nog te weinig van het echte virus.

Ook maandag herhaalde de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, nog eens dat de lidstaten voldoende virusremmers op voorraad moeten hebben. Lang niet alle landen voldoen aan de aanbeveling van de wereldgezondheidsorganisatie om voor 25 procent van de bevolking aan antivirale middelen op te slaan. Precieze cijfers wilde een woordvoerder van de Commissie niet geven. „Wij zijn niet blij met de huidige voorraden", aldus de woordvoerder.

Inmiddels zijn ook in Kroatië dode vogels aangetroffen die mogelijk besmet zijn. De Commissie vraagt om snelle tests om meer zekerheid te krijgen.

Daarnaast kampt mogelijk Macedonië met de ziekte. In het weekeinde zijn meer dan duizend dode kippen en kalkoenen aangetroffen in dorpen op ongeveer 200 kilometer en zuid–westen van de hoofdstad Skopje. Ook hier is nog geen zekerheid.