De Gereformeerde Kerk van Suid Afrika (GKSA) was vertegenwoordigd door prof. De Plooy van Potchefstroom. Hij memoreerde hoe in 1662 de Hollanders onder leiding van Jan van Riebeek een kolonie vestigden op de Kaap en dat in 1688 de Franse hugenoten hen kwamen versterken. In 1836 vond de Grote Trek plaats naar de Transvaal met de oprichting van Oranje Vrijstaat. In 1853 kwam de afscheiding tot stand in Zuid-Afrika met de oprichting van de GKSA, bekend als de Dopperkerk. Doppers waren de tangetjes waarmee de kaarsen gedoofd werden die in de negentiende eeuw gebruikt werden als verlichting tijdens kerkdiensten. Het woord was aanvankelijk een scheldwoord, maar werd langzamerhand de geaccepteerde aanduiding voor dit kerkverband, de Dopperker”. De GKSA houdt vast aan de gereformeerde belijdenisgeschriften en de gereformeerde liturgie.Ds. Moses Ngunhlei vertegenwoordigde de United Reformed Churches of Myanmar (Birma). Dit kerkverband telt ruim 1800 leden verdeeld over 18 plaatselijke gemeenten. Het heeft de Drie Formulieren van Enigheid als fundament. De gemeenteleden verrichten actief evangelisatiewerk onder de sloppenwijken in de grote steden. De kerk onderhoudt een eigen weeshuis en een eigen theologische school met tien parttime docenten.

Ds. Nsenga sprak de vergadering toe namens het Franstalig gereformeerd kerkverband van de Democratische Republiek Congo, de Eglise Réformée du Congo. Dit kerkverband ontstond uit radio-uitzendingen van de zendeling ds. Kajahan. De uitzendingen leidden tot spontane gemeentevorming. Na verloop van tijd kwamen er persoonlijke contacten met ds. Kajahan. Twee Congolezen werden uitgenodigd voor verdere theologische vorming in Frankrijk. Door verdergaande contacten met de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt in Nederland en Zuid-Afrikaanse kerken werd het gemeenteleven verder ontwikkeld. Momenteel zijn er 250 gemeenten, 22 predikanten en 9 theologische kandidaten. Een eigen theologische opleiding kon gesticht worden met behulp van kerken uit het Westen. Er zijn nu vijftien studenten.

Ds. Francisco Thomez uit Spanje sprak namens de jonge Gereformeerde Kerk van Spanje. Dit kleine kerkverband bestaat uit zeven gemeenten en een ’preekstation’ verspreid over Spanje en de Canarische Eilanden. De kerk in Spanje is zeer klein. Zij telt in totaal 300 leden en dat op een totale bevolking van 40 miljoen mensen. Er werken momenteel in Spanje ongeveer 600 zendelingen van allerlei kerkelijke gezindten, maar de overgrote meerderheid hiervan heeft een arminiaanse achtergrond, zei de Spaanse predikant.

Ds. Thomez verhaalde hoe de Reformatie in de loop van de zestiende eeuw sterke ingang vond in Spanje. In die jaren is de Spaanse bijbelvertaling tot stand gekomen, alsmede een goede vertaling van de Institutie van Calvijn. Voorzichtige schattingen hebben uitgewezen dat Spanje geheel gewonnen had kunnen zijn voor de Reformatie, ware het niet dat de Spaanse inquisitie dusdanig effectief is geweest om de Reformatie in Spanje uit te roeien. De toenmalige koning Filips II sprak uit dat hij liever over een woestijn zou regeren dan over een land bevolkt met ketters. Ds. Thomez concludeerde dat Spanje inderdaad in geestelijke zin een woestijn geworden is. Het duurde tot 1868 voordat er opnieuw een reformatie tot stand kwam. Maar pas na het dictatorschap van Franco kreeg de protestantse kerk officieel erkenning. De Gereformeerde Kerk van Spanje is pas officieel erkend in 1992.

Prof. dr. J. W. Maris, hoogleraar dogmatiek aan de Theologische Universiteit van Apeldoorn (TUA), sprak gisteren over het koningschap van Christus in het leven van de kerk. Hij benadrukte de centrale plaats van Christus in de kerk. „Christus is het Hoofd en alles in de kerk moet genormeerd worden aan Zijn Woord.” Dit heeft consequenties voor een leven in gehoorzaamheid aan Zijn geboden. Met name heeft de kerk de taak Christus uit te dragen en de eenheid der kerk te bevorderen.