Minister Veerman van Landbouw onderzoekt verder of hobbydieren moeten worden binnengehouden of preventief ingeënt tegen de gevaarlijke ziekte.De minister komt in actie nu is vastgesteld dat de ’Aziatische vogelgriep’ op de drempel van Europa staat. Na dagen van twijfel brachten de laboratoria donderdag zekerheid: in Turkije is de gevaarlijkste variant van de vogelgriep, de H5N1, opgedoken. Ook in Roemenië is de ziekte nu vastgesteld, al is het type nog onduidelijk.

De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, heeft de lidstaten meteen opgeroepen extra aandacht te schenken aan het probleem, omdat het virus in theorie kan omslaan in een variant die voor de mens gevaarlijk is. „Dit moet een prioriteit zijn voor alle lidstaten", zei verantwoordelijk eurocommissaris Kyprianou.

De lidstaten moeten voldoende antivirale middelen op voorraad hebben, adviseert ’Brussel’. Het Nederlandse kabinet had eerder al besloten vijf miljoen virusremmers aan te schaffen. Ook een vaccin tegen de ’gewone’ griep kan nuttig zijn, om de kans op vermenging met vogelgriep te vermijden, aldus Kyprianou. Dat komt overeen met de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie.

In de huidige variant is de vogelgriep alleen gevaarlijk voor mensen zeer dicht bij besmette kippen. In Azië zijn 115 mensen besmet geraakt, wat in ten minste 59 gevallen tot de dood heeft geleid. Besmettingen van mens op mens zijn nog nooit vastgesteld.

Wetenschappers hameren echter al jaren op de mogelijkheid dat het vogelgriepvirus muteert tot een variant die wel gevaarlijk is voor de mens. „Dat kan leiden tot een pandemie (wereldwijde besmetting), die miljoenen levens kost", schetste de eurocommissaris. Onduidelijk is hoe groot of klein de kans is dat dat ooit gebeurt. Volgende week komen de EU–ministers van Volksgezondheid bijeen om over dit probleem te praten.

In Brussel waren donderdag al deskundigen uit alle EU–landen bijeen voor een spoedzitting. Ze hebben de grenzen gesloten voor pluimvee en pluimveeproducten uit Roemenië. Turkse vogels mochten al sinds begin deze week de EU niet meer in. Die maatregelen moeten verspreiding van het virus voorkomen.

Eind vorige week kwamen de eerste meldingen binnen van verdachte sterfte onder vogels in Roemenië en Turkije. De eerste symptomen deden niet meteen denken aan vogelgriep, vertelt een deskundige van de Europese Commissie. Vooral watervogels zoals eenden en ganzen leken vatbaar.

Maar donderdag werd duidelijk dat het wel degelijk om vogelgriep gaat, een ziekte die uiterst besmettelijk is. In Turkije staat zelfs vast dat het om de gevaarlijke variant gaat die ook in Azië is opgedoken. De Turkse minister van Volkgezondheid heeft gezegd dat zijn land de situatie onder controle heeft en dat er geen reden is voor paniek.

Inmiddels komen ook berichten binnen van dode vogels in Bulgarije en Iran. Onduidelijk is of die ook aan vogelgriep zijn bezweken.

De Brusselse deskundige denkt dat trekvogels een veel grotere rol spelen bij de verspreiding van de gevreesde ziekte dan tot nu toe werd aangenomen. „Als je ziet hoe sterk het Turkse virus lijkt op dat in Siberië en China, en je legt daar een wereldkaart met vogeltrekroutes over, dan kun je 1 plus 1 optellen", legt ze uit.

Om besmetting door trekvogels te voorkomen, moeten in sommige delen van Europa wellicht de kippen in de hokken blijven. Opmerkelijk is dat Nederland in de zomer al een ophokplicht instelde voor commercieel gehouden pluimvee met het oog op de vogelgriep. Ons land werd toen echter teruggefloten door de EU.

Nederland werd in 2003 getroffen door een grote uitbraak van vogelgriep. Die kostte een dierenarts het leven. Een derde van alle Nederlandse kippen werd geruimd.